Early modern pewter from the castle of Middelburg-in-Flanders (Belgium): uses, material composition and ranges of quality

REFERENCES

• Baart, J. 1977. Opgravingen in Amsterdam : 20 jaar stadskernonderzoek. Haarlem: Fibula-Van Dishoeck.
   Google Scholar
• Baatsen, I., B. Blondé, and C. De Staelen. 2017. “Antwerp and the ‘Material Renaissance’. Exploring the Social and Economic Significance of Crystal Glass and Majolica in the Sixteenth Century.” In The Routledge Handbook of Material Culture in Early Modern Europe, edited by C. Richardson, T. Hamling, and D. Gaimster, 436–451. London/New York: Routledge.
   Google Scholar
• Bauwens, A. (ed.). 1987. Opstand en verval. Aspecten van het dagelijkse leven in het Brugse tijdens de laatste decennia van de 16de eeuw. Bruges: Jempie Herrebout.
   Google Scholar
• Bethune, J. 1890. Méreaux des familles brugeoises. Bruges: De Plancke.
   Google Scholar
• Bottelier, T. 2011. Inkpot of vogeldrinkbakje? Onderzoek naar een bijzonder metalen voorwerp. Alkmaar: Uitgeverij Eigen Boek.
   Google Scholar
• Bourgarit, D., and N. Thomas. 2012. “Late Medieval Copper Alloying Practices: A View from a Parisian Workshop of the 14th Century AD.” Journal of Archaeological Science 39 (10): 3052–3070. doi:10.1016/j.jas.2012.04.009
   Web of Science ®Google Scholar
• Braekevelt, J. 2012. Pieter Bladelin, de Rijselse Rekenkamer en de stichting van Middelburg-in-Vlaanderen (ca.1444-1472). Brussels: Commission Royale d'Histoire-Koninklijke Commissie voor Geschiedenis.
   Google Scholar
• Briffaut, P. 1978. Les étainiers du Haut Escaut : Cambrai, Valenciennes, Tournai, Arras. Arras: Imprimerie centrale de l’Artois.
   Google Scholar
• Brownsword, R., and E. E. H. Pitt. 1984. “X-Ray Fluorescence Analysis of English 13th-16th Century Pewter Flatware.” Archaeometry 26 (2): 237–244. doi:10.1111/j.1475-4754.1984.tb00338.x
   Google Scholar
• Brownsword, R., and E. E. H. Pitt. 1990. “An Analytical Study of Pewterware from the ‘Mary Rose.” Journal of Pewter Society 7: 109–125.
   Google Scholar
• Bruna, D. 2006. Enseignes de plomb et autres menues chosettes du Moyen Âge. Paris: Léopard d’Or.
   Google Scholar
• Dangis, T. 2014. Tinmerken van Belgie en naburige steden 15de – 21ste eeuw, met 4.725 merktekens. Leuven: Dangis.
   Google Scholar
• De Clercq, W., J. Dumolyn, and J. Haemers. 2007a. “Vivre Noblement: Material Culture and Elite Identity in Late Medieval Flanders.” Journal of Interdisciplinary History 38 (1): 1–31. doi:10.1162/jinh.2007.38.1.1
   Web of Science ®Google Scholar
• De Clercq, W., D. Caluwé, B. Cooremans, F. de Buyser, K. de Groote, K. Deforce, A. Ervynck, et al. 2007b. “Living in Times of War: Waste of c. 1600 from Two Garderobe Chutes in the Castle of Middelburg-in-Flanders (Belgium).” Post-Medieval Archaeology 41 (1): 1–63. doi:10.1179/174581307X236201
   Web of Science ®Google Scholar
• De Clercq, W., J. Braekevelt, J. Coll Conesa, H. Kaçar, J. V. Lerma, and J. Dumolyn. 2015. “Aragonese Tiles in a Flemish Castle: A Chivalric Gift-Exchange Network in Fifteenth-Century Europe.” Al-Masāq 27 (2): 153–171. doi:10.1080/09503110.2015.1049421
   Web of Science ®Google Scholar
• Drossaers, S. W. A., and T. H. Lunsingh Scheurleer (eds.) 1974. Inventarissen van de inboedels in de verblijven van de Oranjes en daarmee gelijk te stellen stukken 1567-1795. Eerste deel : inventarissen Nassau-Oranje 1567-1712, Rijks Geschiedkundige Publicatiën : grote serie 147. ’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff.
   Google Scholar
• Dubbe, B. 1978. Tin en tinnegieters in Nederland. Lochem: De tijdstroom.
   Google Scholar
• Egan, G. (ed.). 1998. Medieval Finds from Excavations in London, 6. The Medieval Household. London: The Stationery Office.
   Google Scholar
• Everaert, J. 2003. “Livinus Apollonius, Middelburgs humanist, verzeild op de Canarische eilanden.” Het Ambacht Maldegem 8: 279–293.
   Google Scholar
• Forsyth, H., and G. Egan. 2005. Toys, Trifles & Trinkets: Base-Metal Miniatures from London 1200 to 1800. London: Unicorn Press.
   Google Scholar
• Gardiner, J., and M. J. Allen (eds.). 2021. Before the Mast: Life and Death aboard the Mary Rose. The Archeology of the Mary Rose, 4, 2nd ed. Oxford: Oxbow Books.
   Google Scholar
• Gawronski, J., and P. Kranendonk. 2018. Stuff: Catalogue of Archaeological Finds from Amsterdam’s North/South Metro Line. Amsterdam: De Harmonie.
   Google Scholar
• Giustiniano, P. 1609. Delle Guerre di Fiandra, 4. Antwerp: Joachimo Trognesio.
   Google Scholar
• Haemers, J. 2005. “Middelburg na Pieter Bladelin. De juridische en militaire strijd tussen vorst, stad en adel om sociale erkenning en politieke macht (1472-1492).” Handelingen Van Het Genootschap Voor Geschiedenis 142 (3–4): 215–266. doi:10.21825/hvgg.v142i3-4.19047
   Google Scholar
• Hall, M. A. 2014. "'Merely Players'? Playtime, Material Culture and Medieval Childhood." In Medieval Childhood: Archaeological Approaches, Childhood in the past Monograph 3, edited by D. M. Hadley and K. A. Hemer, 39–56. Oxford: Oxbow Books.
   Google Scholar
• Hatcher, J., and T. C. Barker. 1974. A History of British Pewter. London: Longman.
   Google Scholar
• Hayward, P. 2008. “An Unusual Early Salt.” Journal of Pewter Society 30: 3–5.
   Google Scholar
• Hess, C. F. 2001. “A Look at 16th Century Porringers.” Journal of Pewter Society 15: 9–16.
   Google Scholar
• Homer, R. F. 1991. “A Seventeenth-Century Hoard of Pewter Spoons from Exeter.” Devon Archaeological Society Proceedings 49: 149–152.
   Google Scholar
• Homer, R. F. 1999. “A London Pewterer’s Workshop in 1551.” Antiquaries Journal 79: 245–255. doi:10.1017/S000358150004453X
   Google Scholar
• Hupperetz, W. M. H. 1995. “Keukengerei, tafelservies en voedselvoorraad. Boedellijsten van kastelen in Limburg, Brabant en Gelderland in de 15de en 16de eeuw.” In Dagelijks leven op Limburgse kastelen (1350–1600). Voeding en voedselbereiding: bijdragen naar aanleiding van een studiedag in het Limburgs museum, edited by J. M. van Winter, 119–130. Venlo: Limburgs Museum.
   Google Scholar
• Kashden, M. 1988. “Some Notes on a Collection of Excavated Lids.” Journal of Pewter Society 6 (3): 88–93.
   Google Scholar
• Koldeweij, A. M. 2006. Geloof & geluk. Sieraad en devotie in middeleeuws Vlaanderen. Arnhem: Terra/Lannoo.
   Google Scholar
• Korpiun, P., A. Tixador, and D. Delassus (eds.). 2016. Merci pour les restes ! Archéologie des habitudes alimentaires à la fin du Moyen Âge à Valenciennes (XIV^e-XVI^e siècles). Valenciennes: Snoeck.
   Google Scholar
• Kozikowska, J. 2017. “Speelgoed van de Slager: slachtdieren en kinderspel in de vroegmoderne nederlandse literatuur.” Neerlandica Wratislaviensia 26: 33–65. doi:10.19195/8060-0716.26.2
   Google Scholar
• Lettany, H. 2018. The Zeebrugge Shipwreck: A Forgotten Early Sixteenth-Century Merchantman Discovered off the Belgian Coast. BAR International Series 2898. Oxford: BAR.
   Google Scholar
• Martens, M. 2005. “Middelburg tijdens de tachtigjarige oorlog (1568-1648). II. Aan de rand van het frontgebied 1584-1604.” Het Ambacht Maldegem 11: 275–311.
   Google Scholar
• Martens, M. 2012. “De nadagen van het kasteel van Middelburg.” Het Ambacht Maldegem 18: 325–346.
   Google Scholar
• Moens, J. 2020. De archeologie van leren schoeisel in de middeleeuwen en nieuwe tijden in Vlaanderen. Een chronologische, technische en typologische studie. Analyse en interpretative. Zwolle: Stichting Promotie Archeologie.
   Google Scholar
• Pearce, J. 2016. “Down at the Old Ship and Ball – Taverns, Trade and Daily Life in the London Borough of Southwark.” Post-Medieval Archaeology 50 (2): 181–226. doi:10.1080/00794236.2016.1224478
   Web of Science ®Google Scholar
• Poulain, M., K. De Groote, and W. De Clercq. 2013. “Pots from Troublesome Times. Ceramics Used in Middelburg-in-Flanders during the Eighty Years’ War.” Medieval Ceramics 34: 1–18.
   Google Scholar
• Poulain, M., and W. De Clercq. 2015. “Exploring an Archaeology of the Dutch War of Independence in Flanders, Belgium.” International Journal of Historical Archaeology 19 (3): 623–646. doi:10.1007/s10761-015-0301-x
   Web of Science ®Google Scholar
• Poulain, M. 2016. “The Habits of War: Early Modern Ceramics in Flanders.” PhD thesis, Ghent University.
   Google Scholar
• Poulain, M., and W. De Clercq. 2016. “Mediterranean Pottery at the Castle of Middelburg-in-Flanders.” Archeologia Postmedievale 20: 83–96.
   Google Scholar
• Poulain, M., J. Baeten, W. De Clercq, and D. De Vos. 2016. “Dietary Practices at the Castle of Middelburg, Belgium: Organic Residue Analysis of 16th- to 17th-Century Ceramics.” Journal of Archaeological Science 67: 32–42. doi:10.1016/j.jas.2016.01.006
   Web of Science ®Google Scholar
• Price, F. G. H. 1908. Old Base Metal Spoons. London: B.T. Batsford.
   Google Scholar
• Redknap, M. 1997. Artefacts from Wrecks: Dated Assemblages from the Late Middle Ages to the Industrial Revolution, Oxbow Monographs in Archaeology, 84, Oxford: Oxbow books.
   Google Scholar
• Reepmaker, K. L. 1927. Bijdrage tot de geschiedenis van de Aardenburgsche Onze Lieve Vrouwe of Mariakerk, 643–1625. Oostburg: Kerkvoogdij.
   Google Scholar
• Roberts, M. 2012. “The Punta Cana Pewter Wreck. A First Look at a Mid-16th Century Cargo from the Caribbean.” Journal of Pewter Society 35: 3–15.
   Google Scholar
• Roberts, M. 2013. The Punta Cana Pewter Wreck. Pewter: Origins, Styles, Makers & Commerce. Unpublished Report.
   Google Scholar
• Roberts, M., R. Benavides Garcia, and J. Gadd. 2014. “Pewter from a 1544 Shipwreck off Xove, Galicia.” Journal of Pewter Society 39: 18–22.
   Google Scholar
• Rooms, E. 2003. De organisatie van de troepen van de Spaans-Habsburgse monarchie in de zuidelijke Nederlanden (1659–1700). Brussels: Koninklijk Legermuseum.
   Google Scholar
• Rooms, E. 2004. “De materiële organisatie van het koninklijke leger in de Nederlanden ten tijde van het beleg van Oostende.” In De val van het nieuwe Troje : het beleg van Oostende 1601–1604, edited by Thomas, W., 73–79. Leuven: Davidsfonds.
   Google Scholar
• Salmon, P.-A. 1788. Art du potier d’étain. Première et seconde partie. Paris: Moutard.
   Google Scholar
• Saussus, L. 2017. “La métallurgie du cuivre dans les villes médiévales des Flandres et des environs (XIIIe–XVe siècles) : hommes, ateliers, techniques et produits. L’exemple de Douai.” Thèse de doctorat, Université catholique de Louvain.
   Google Scholar
• Saussus, L., Y.-T. Hsu, M. Poulain, M. Martinón-Torres, N. Thomas, and W. De Clercq. 2022. “Refining Silver at the Castle: The Rare Case of a Large Early Modern Cupel from Middelburg‑in‑Flanders, Belgium.” Archaeological and Anthropological Sciences 14 (10): 185. doi:10.1007/s12520-022-01655-7
   Web of Science ®Google Scholar
• Saussus, L., N. Thomas, and D. Bourgarit. 2023. “Exactly How Free? Constrained Choices and Product Ranges of Medieval Copper-Alloy Objects Found between the Meuse and Loire Rivers (9th–16th Centuries CE).” Heritage Science 11 (1): 75. doi:10.1186/s40494-023-00915-6
   Web of Science ®Google Scholar
• Saussus, L., and N. Thomas, Forthcoming. "Normes et pratiques d’ateliers chez les travailleurs des métaux non ferreux entre Seine et Meuse du XIII^e au XVI^e siècle."  In Les formes de réglementation des métiers dans l'Europe médiévale et moderne, créations et renouvellements, 3 : Objets et contenus des réglementations de métier (Moyen Âge – époque moderne), Economic History Frameworks, edited by P. Bernardi, C. Bourlet, M. L'Héritier, C. Maitte, and J. Petrowiste. Palermo: New Digital Frontiers.
   Google Scholar
• Stara, D. 2012. Zinnmarken aus aller welt. Uberblickskatalog zur schnellen zuordnung von zinnmaken auf kunstwerken und gebrauchsgegenständen. Regenstauf: Battenberg Gietl.
   Google Scholar
• Suykerbuyk, R. 2020. “The Matter of Piety.” Zoutleeuw’s Church of Saint Leonard and Religious Material Culture in the Low Countries (c. 1450–1620). Leiden/Boston: Brill.
   Google Scholar
• Soop, H. 2001. Silver, brons, mässing, tenn bruksföremål från örlogsskeppet Vasa. Lund: Signum.
   Google Scholar
• Spencer, B. 1998. Medieval Finds from Excavations in London, 7. Pilgrim Souvenirs and Secular Badges. London: The Stationery Office.
   Google Scholar
• Thomas, N. 2009. “Les ateliers urbains de travail du cuivre et de ses alliages au bas Moyen Âge : archéologie et histoire d’un site parisien du XIVe siècle dans la Villeneuve du Temple (1325–1350).” Thèse de doctorat, Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne.
   Google Scholar
• Tixador, A. 2004. Enseignes sacrées et profanes médiévales découvertes à Valenciennes : un peu plus d’un kilogramme d’histoire. Valenciennes: Service archéologique de Valenciennes.
   Google Scholar
• Vandenberghe, S., and W. P. Dezutter. 1983. “Trois insignes de pèlerinage du 15e siècle de Notre-Dame d’Aardenburg.” Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 33: 455–459.
   Google Scholar
• van Beuningen, H. J. E., and A. M. Koldeweij. 1993. “Catalogus.” In Heilig en profaan, 1. 1000 Laat-middeleuwse insignes, Rotterdam Papers. A contribution to medieval archaeology, 8, edited by H. J. E. van Beuningen and A. M. Koldeweij, 115–323. Langbroek: Stichting Middeleeuwse Religieuze en Profane Insignes.
   Google Scholar
• van Deun, J. 1979. “Het Antwerpse tinnegietersambacht in het Ancien Régime.” In Keur van tin uit de havensteden Amsterdam, Antwerpen en Rotterdam: tentoonstelling in Amsterdam (Museum Willet-Holthuysen, 13 april-10 juni 1979), Antwerpen (Provinciaal Museum Sterckshof, 7 juli-9 september 1979) en Rotterdam (Museum Boymans-Van Beuningen, 6 oktober-2 december 1979). Amsterdam: Drukkerij Mericurius.
   Google Scholar
• van Heeringen, R. M., and H. Hendrikse. 1991. “Nieuw licht op de Maria-Verering te Aardenburg in de Middeleeuwen.” Zeeuws Tijdschrift 3: 97–102.
   Google Scholar
• Van Vooren, G. A. C. 1987. “Middelburg in Vlaanderen tijdens de woelige jaren 1578–1583.” In Opstand en verval. Aspecten van het dagelijkse leven in het Brugse tijdens de laatste decennia van de 16de eeuw, edited by Bauwens, A, 55–66. Bruges: Jempie Herrebout.
   Google Scholar
• Verschelde, K. 1867. Geschiedenis van Middelburg in Vlaenderen. Bruges: Edward Gaillard.
   Google Scholar
• Weinstein, R. I. 2004. “Pewter Vessels from the Nonsuch Palace Excavations Including Analysis of the Alloys by Roger Brownsword.” Journal of Pewter Society 22: 15–19.
   Google Scholar
• Weinstein, R. I. 2011. The Archaeology of Pewter Vessels in England 1200-1700: A Study of Form and Usage. PhD thesis, University of Durham.
   Google Scholar
• Weinstein, R. I. 2021. “Serving Vessels and Utensils.” In Before the Mast: Life and Death aboard the Mary Rose. The Archeology of the Mary Rose, 4, 2nd ed., edited by J. Gardiner and M. J. Allen, 434–448. Oxford: Oxbow Books.
   Google Scholar
• Wéry, B., and C. Kahn. 2004. “Ferrières/Vieuxville : les fouilles du puits du château fort de Logne.” Chronique de l’archéologie wallonne 12: 116–118.
   Google Scholar
• Wéry, B., P. Hoffsummer, and E. Delye. 2015. “Ferrières/Vieuxville : le puits du château fort de Logne et sa machine de levage médiévale.” Chronique de l’archéologie wallonne 23: 193–195.
   Google Scholar