From the passion of self-love to the virtue of self-interest: the republican morals of the brothers De la Court

Abstract

The few studies on the political thought of Johan (1620–1660) and Pieter de la Court (1618–1685), next to Spinoza the two most important Dutch republicans in the second half of the seventeenth century, have primarily focused on the institutional dimensions of their republican ideology. This article approaches the brothers' thought in a different way by focusing on the moral philosophy that underlies their radical attack against arbitrary power and monarchical rule. In particular, it examines their dual interpretation of the prime passion of self-love as either corruptive of or conducive to civic virtue, and the ensuing reappraisal of well-understood self-interest as the essence of a prosperous republic.

Keywords:

• republicanism
• rhetoric
• reason of state
• Cartesianism
• Augustinianism

Notes

 1. For an overview of the international scholarship, see Van Gelderen and Skinner, eds, Republicanism. On seventeenth-century republicanism in England, see in particular Peltonen, Classical Republicanism; Norbrook, Writing the English Republic; Scott, Commonwealth Principles; Sullivan, Machiavelli, Hobbes; and Rahe, Against Throne and Altar.

 2. Pocock, Machiavellian Moment; Scott, Commonwealth Principles.

 3. Haitsma Mulier, Myth of Venice.

 4. Blom, “Morality and Causality,” 178.

 5. Velema, “That a Republic is Better Than a Monarchy;” Israel, “Intellectual Origins.”

 6. For a short biography and overview of their oeuvre, see Wildenberg, Johan & Pieter de la Court.

 7. On the different role of passions and virtues in English and Dutch republicanism, see Scott, “Classical Republicanism.”

 8. See in particular James, Passion and Action. Cf. also Strier, “Against the Role of Reason;” for Neostoicism see Papy, “Lipsius' (Neo-) Stoicism;” and Oestreich, Neostoicism.

 9. Cf. Hobbes, Leviathan VI; and Spinoza, Tractatus Politicus I.

10. See Rademaker, Vossius, 177–81, 193–6.

11. Vossius, Rhetorices contractae I.II.5; and cf. Aristotle, Rhetoric I.II.4.

12. Vossius, Rhetorices contractae II.I, 117: ‘Atqui Deus animis nostris insevit adfectus, ut stimuli sint ad actiones honestas.’ Cf. Cicero, Tusculan Disputations III.XI.24–25; and Aristotle, Rhetoric II.I.8–9. All translations are mine unless stated otherwise.

13. Vossius, Rhetorices contractae II.II–IV.

14. “Les passions sont les seuls orateurs qui persuadent toujours.” Quoted in Mathieu-Castellani, Rhétorique des passions, 29.

15. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.2, 19: ‘Sulks het zelve kint allesins de passien en driften sijns bloeds onderworpen is.’ Cf. James, Passion and Action, 7–8.

16. Cf. De la Court, Politike Discoursen II.VI.13, 212: ‘… alle de passien die aan de natuur gegeeven schijnen, om door hare driften de ziel in het ontvlugten van ’t quaad, en 't najagen van 't goed, behulpig te zijn'; with Charron, Of Wisdome I.XVIII, 71: ‘Passion is a violent motion of the Soule in the sensitive part thereof, which is made either to follow that which the Soule thinketh to be good for it, or to flie that which it takes to be evill’. On Charron, see Levi, French Moralists, 95–111.

17. De la Court, Politike Discoursen II.IV.1, 1–2: ‘Sulks de passien eerst in possessie zijn, en die er op let, sal bevinden, dat sy ook den mensche tot het einde sijns leevens byblyven, en ooversulks is te gelooven, dat het oordeel, selfs der verstandigste menschen, nooit tot soo een volmaaktheid komt, dat het niet dikwils door de passien werde verrukt.’

18. Kossmann, Political Thought, 62–3.

19. Van Bunge, From Stevin to Spinoza , 85–8; Cook, “Body and Passions;” Idem, Matters of Exchange , 262–4; Nyden-Bullock, “Radical Cartesian Politics;” idem, Spinoza's Radical Cartesian Mind.

20. James, Passion and Action, esp. 106–7. See also Brown, Descartes and the Passionate Mind.

21. See Descartes, Passions de l'âme, art. 211, 176: ‘Car nous voyons qu'elles sont toutes bonnes de leur nature, et que nous n'avons rien à éviter que leurs mauvais usages ou leurs excès.’

22. Senault, De l'usage des passions I.I.1, 1–9: “Apologie pour les Passions contre les Stoïques.” On Senault, see Levi, French Moralists, 213–24; and Brooke, “Stoicism and Anti-Stoicism.”

23. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.2, 19–20: ‘En hoewel alle passien in zig zelven goed zijn, vermits zy alle kinderen en dieren drijven, om haar eigen zelven te bewaaren… hoe noodzakelik het is, dat deese driften des bloeds werden gematigd, en in den toom gehouden, door goede onderrigtinge, redenkavelinge, en ervarentheid… en bij allen triumpheerd deeze eerste Oude Mensch, Vleesch en Bloed, zoodanig oover den tweeden, Nieuwen Mensch, de Geest en Reeden.’

24. See Descartes's letter from August 14, 1649 in Descartes, Passions.

25. See Kahn, “Happy Tears.”

26. Augustine, City of God XV.22, 680.

27. Senault, De l'usage des passions II.I.2, 228–39: “Du mauvais usage de l'Amour.”

28. Arnauld and Nicole, Logique III.30, 261: ‘Si l'on examine avec soin ce qui attache ordinairement les hommes plutôt à une opinion qu'a une autre, on trouve que ce n'est pas la pénétration de la vérité & la force des raisons; mais quelque lien d'amour propre, d'intérêt, ou de passion.’

29. De la Court, Sinryke Fabulen, 642: ‘… de Passien van al te groote Liefde die wy ons selven toe draagen, de aller-grootste ende de allerlangst duurende Passie is, waar meede alle Menschen meer ofte min bevangen zijn.’

30. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.1, 13: ‘… eigen liefde is de waaragtige oorsprong van alle menschelike, 't zy goede, 't zy quade actien.’

31. De la Court, Welvaren , 13: ‘… welgegronde Eige liefde is de wortel van alle lofwaerdige uijterlijcke daden.’

32. De la Court, Sinryke Fabulen, 130–31: ‘Ende eindelik aan mindere ellendige Menschen, uit ooverdenkinge der gemeene Menschelikheid… Derhalven noodsaakelijk zijnde, dat de Menschen voor allen eerst sig selfs, ende daar na die van haaren Huise, ende alle de Ingeseetenen haares Vaaderlands, om dat sy daar van een deel zijn, lief moeten hebben, jaa dat sy ook de allervreemdste Menschen ongeveinsdelik, gelijk sy sig selfs, ende die van haaren Huise beminnen, moeten lief hebben, naar geraade, dat yder van dien haar bestaat; Soo zijn die Menschen, welke soodanig haare eigene Vrienden zijn, dat sy met eenen Vrienden van alle de weereld blijven, die geene, welke God almagtig hier ofte hier naa, met sijnen Seegen kroonen sal. Want dit is Goodes Wil, ende by gevolge, de ordre der Natuure.’

33. Cf. Augustine, City of God XIX.14, and Grotius, Commentary, ‘Prolegomena’, esp. 21, 41.

34. Cicero, De officiis, trans. Miller, I.XIX.65, 67; III.VIII.36, 303.

35. Cf. Augustine, City of God XIX.14, 942: ‘For it is not out of any desire for mastery that they command; rather, they do so from a dutiful concern for others: not out of pride in ruling, but because they love mercy.’

36. Senault, De l'usage des passions, 235: ‘Je concluds donc, que cette affection desordonnée est la mort des familles, la ruine des Estats, & la perte de la Religion… Car de cet Amour desreglé, naissent trois autres amours, qui empoisonnent toutes les ames, & qui bannissent toutes les vertus de la terre; Le premier est l'Amour de la Beauté, qu'on appelle Incontinence; Le second est l'Amour des Richesses, qu'on appele Avarice; Le troisiesme est l'Amour de la Gloire, qu'on appele Ambition.’

37. See the crucial passage in De la Court, Sinryke Fabulen, 86–8.

38. See the crucial passage in De la Court, Sinryke Fabulen, 86–7: ‘… in der daad eene groote aanprikkeling, om geduurende het kort ende broos leeven der selven Menschen, sig met allen yver te spoeden, ietwes loofwaardigs te verrigten.’

39. See the crucial passage in De la Court, Sinryke Fabulen, 87: ‘.. om dat seer veele Menschen door eene verkeerde Eergierigheid, anders gesegt Heerssugt, gedreeven werdende, sig booven de geenen, die haar waarelik gelijk zijn, willen verheffen.’

40. See the crucial passage in De la Court, Sinryke Fabulen, 124: ‘… eene verkeerde eigen-selfs liefde, ende quaade Eergierigheid.’

41. See the crucial passage in De la Court, Sinryke Fabulen, 385: ‘… dat de Heerssugt ofte Begeerte, om oover andere Menschen te heerssen, de vierigste van alle onse Herts togten is.’ Cf. Tacitus, Annals XV.53.

42. See the crucial passage in De la Court, Sinryke Fabulen, 131: ‘… Menschen, die soo Beestagtig zijn, dat sy meenende aan de gemeene menschelijke maatschappie niet verbonden te zijn, niemand dan sig selfs agten, ende by gevolge sig daar van af scheidende, oopenbaarelik voor niemand als voor haar eigen selfs sorgen, ende ook niemand anders lief hebben.’

43. De la Court, Politike Discoursen II.V.11, 146: ‘… de eergierigheid, die den gemeene menschen een seer scherp prikkel tot alle deugden is, prikkel haar tot alle schelm–stukken, concessa pudet ire via, civemque videri, Lucan., die den Borgers verbooden zijn.’ The quote is from Lucan, Pharsalia II, v. 446.

44. De la Court, Politike Weeg-schaal III.I.5, 537–8: ‘Jaa niet alleen door eige ervarentheit haare passien en oordeel te beteren, maar ook door de studien, en kennisse van verscheide Talen, en oude Historien, die ervarentheit wonderlik te vergrooten, en haar te doen leeven met alle de voorgaande eeuwen, en verre–afgelege Landen.’

45. De la Court, Politike Weeg-schaal II.VI.20, 252: ‘Ende dien volgende soo is ook klaar dat alle wetten van een Staat soodanig behoorden gemaakt te zijn, als of alle menschen boos-aardig waaren, dewijl sy inder daad boosaardig staan te werden, ten minsten voor het meeste gedeelte, ten zy sy door de vreese van straf, werden weederhouden. En daarom segt het spreek-woord: La fame & la povertà, fa gli homini industriosi, & le leggi gli fanno boni.’ The phrase is from Machiavelli, Discorsi I.3.

46. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.12, 57: ‘… in hare kindsheid nooit omgaan met kinderen haars gelijk, die zonder geveinstheid, kennisse met kennisse, ofte passie, met passie, opscharpende ofte tegengaande haar zouden leeren dat zy menschen zijn… dat alle goede kennisse en deugden in haar werden uitgebluscht, en ter contrarie alle onweetenheid en ondeugt, zoo veel mogelik aangequeeckt.’

47. De la Court, Politike Weeg-schaal, 59–62, 66–9, quoting De Péréfixe, Histoire, 458–61, 513–17.

48. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.10, 47, quoting from Lucan, Pharsalia VIII, v. 452; and Tacitus, Annals II.42.

49. De la Court, Politike Weeg-schaal I.II.1, 172: ‘… dat de Monarchen boven alle Wetten en politike ordren zijnde, moeten werden geconsidereerd altijds hare passien en driften des bloeds, schoon genoomen die klaarelik ten verderve hunner Onderdaanen strekken, te zullen involgen.’

50. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.21, 105: ‘De beste geboore Heeren zijn ongelukkige menschen, en Regeerders; levende zonder waarheid te hooren, ofte Vrienden te zien.’

51. De la Court, Politike Weeg-schaal, 108–10, quoting from Fajardo, Idea, 116: ‘… le traen divertido con músicas, y entretenimientos, procurando tener ocupadas sus orejas, sin que puedan entrar por ellas los susurros de la murmuración y las vozes de la verdad, y del desengaño.’

52. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.21, 110, quoting from Du Refuge, Traicté II.V, 189: ‘… que la Cour est une grande Putain, laquelle corompt le plus entiers et le plus chastes.’

53. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.14, 82: ‘Eindelik is onder Monarchale regeeringen een zeer groot quaat, dat de gebreeken des Souverains, voor zo veel hy een Mensch is, terstont werden naargevolgt van zijn Hovelingen, en van daar zig over het geheele Land verspreiden.’

54. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.27, 133: ‘… eigen intrest, allesins onbeschaamdelik voortgezet.’

55. See the perceptive analysis of the language of ‘interest’ in Guicciardini and in subsequent natural law theory in McKenzie, “Natural Right.” On the moral and political thought of Guicciardini, see also Viroli, From Politics to Reason of State, 178–200.

56. See Guicciardini, Ricordi 218, 254: ‘Quegli uomini conducono bene le cose loro in questo mondo, che hanno sempre innanzi agli occhi lo interesse proprio, e tutte le azione sue misurano con questo fine. Ma la fallacia è in quegli che non conoscono bene quale sia lo interesse sua, cioè che reputano che sempre consista in qualche comodo pecuniario più che nell'onore, nel sapere mantenersi la riputazione e il buono nome.’

57. McKenzie, “Natural Right,” 280–3.

58. See Tuck, Philosophy and Government, 38–119; Viroli, From Politics to Reason of State, 238–80; and Force, Self-Interest.

59. Montaigne, Essais III.1, 833, 843.

60. Hirschmann, The Passions and the Interests. Hirschmann has claimed that ‘interest’ as a concept arose in opposition to the predominant view on the passions, as a countervailing tamer of man's unruly passionate behaviour. However, this interpretation is too narrow, for it overlooks the seventeenth-century notion of ‘interest’ as a fashionable designation of human self-love, the major human passion. Cf. Force, Self-Interest, 142–4.

61. Rohan, Le parfait Capitane, 100–1: ‘Les Princes commandent aux peoples, et l'interest commande aux Princes… Le Prince se peut tromper, son Conseil peut estre corrompu; mais l'interest seul ne peut jamais manquer.’ See also Salmon, ‘Rohan and Interest of State.’

62. Malvezzi, Discorsi, 91: ‘E quì è da notare, che gli huomini si muoveranno sempre più per privato interesse, che per pubblica utilità: e che ogn'uno ha più caro d'esser servo, e ricco, che povero, e libero.’

63. See De la Court, Interest van Holland, “Voor-reeden van Hollands Interest.”

64. Nedham, Interest will not Lie, 3. For Nedham, see esp. Worden, “Marchamont Nedham.” Cf. also Gunn, “‘Interest Will Not Lie.’”

65. De la Court, Politike Weeg-schaal II.I.4, p. 325: ‘…wie brengd water aan zijn buyrmans huis als eigen in brand staat?’ III.III.1, 639: ‘Niemand hinkt van het seer eens ander mans, in wiens oore is te snijden als in een vilthoed, en wiens huis men ligtelik aan brande steekt, als men sig by de koolen sal konnen warmen.’

66. De la Court, Sinryke Fabulen, 192: ‘… Eigen-Interest is het voornaamste, indien niet eenigste oog-wit aller menschelike uitwerkingen;’ibid., 441: ‘… de geneegenheid om sijn eigen Interest te bejaagen… aan den Menschen eigen is, ende dienvolgende in der eewigheid duuren kan, ofte sal.’

67. De la Court, Politike Discoursen II.IV.7, 50: ‘Ende dat eigen voordeel, dus wyselik met het gemeen welvaaren verknogt zijnde.’

68. De la Court, Sinryke fabulen, 126: ‘… een verkeerd begreepen eigen Inter-esse.’ Cf. Mansfield, ‘Self-Interest Rightly Understood.’

69. Senault, De l'usage des passions, 232–3: ‘La Justice veut qu'un bon Citoyen prefere l'interest public à celuy de sa maison…. Cependant l'Amour propre ne fait travailler un homme, que pur son plaisir ou pour sa gloire, il le constitüe la fin de toutes ses actions.’

70. De la Court, Politike Discoursen I.II.5, 105–6: ‘Wie kan sijn borge zijn, dat hy daar in bestendig sal blijven, ende niet tot ondeugd sal vervallen? Dewijl de menschen gedurig van haare passien werden geprikkeld, tot begeerlikheid en Opper-magt… Waarelik het is duisend-maal beeter soodanige deugden te missen, als in gevaar te zijn van vryheid, goed, en bloed te verliesen.’

71. De la Court, Welvaren, 141: ‘En voorwaer hier in bestaet de deughd van een Eerlijck man en van een Goed Politijck, dat hij voorsightighlijck sijn eigen voordeel aen ’t Gemeen koppelt. En het is wel doenelijck, want de wegh des Deughds soo onvrughtbaer niet en is voor de Politijcquen, als sij wel werd uijtgekreten.'

72. De la Court, Politike Weeg-schaal I.I.5, 34–5: ‘En dienvolgende zoo is klaar, dat Een goede regeering is, niet daar het wel ofte qualik varen der onderdanen, hangt van de deugd of ondeugd der Regeerders, maar, dat zeer aanmerkens-waardig is, daar het wel en qualik varen der Regeerders, noodwendig hangt van, en volgt op het wel en qualik varen der Onderdanen. Want vermits men geloven moet, dat eygen altijts voorgaat, zal in het eersten geval, eigen voordeel ook tot naadeel der gemeene ingezetenen werden gesogt. Maar vermits in het tweeden geval, eigen voordeel niet dan door het Gemeen kan werden verkreegen, zal het zelven door de Regeerders altijts werden betragt.’

73. De la Court, Aanwysing I.1, 2: ‘… aller Landen waarhaftig Interest, bestaat in het welvaaren der Regeerderen en Onderdaanen gesaamentlik.’

74. Cicero, De officiis III.VI.26, 293.

75. See Machiavelli, Discorsi II.2, 138: ‘E sanza dubbio questo bene comune non è osservato se non nelle repubbliche…. Al contrario interviene quando vi è uno principe: dove il più delle volte quello che fa per lui offende la città, e quello che fa per la città offende lui.’

76. Hobbes, Leviathan XIX, 131.

77. De la Court, Politike Weeg-schaal III.I.4, 531: ‘… zulks niemants bequaamheit, of eergierigheit in deze Populare Regeering wert vrugteloos gemaakt.’

78. De la Court, Politike Weeg-schaal III.I.4, 531: ‘… zulks niemants bequaamheit, of eergierigheit in deze Populare Regeering wert vrugteloos gemaakt.’ III.II.4, 627–8: ‘… die passien brengen nergens min schadeliker vrugten voort, als in een Populare Regeering: in het geheel die weg te neemen, is onmogelik, en soude ook gansch ondienstig zijn, also gemelde passien oneindelik meer goeds als quaads in de wereld veroorsaken.’

79. Pocock, “The Problem of Political Thought;” idem, “Spinoza and Harrington.”

80. Haitsma Mulier, Myth of Venice, esp. 136–8, 167–8; Idem, “Pocock and Seventeenth-Century Dutch Republicanism;” Scott, “Classical Republicanism;” idem, Commonwealth Principles.

81. Scott, “Classical Republicanism,” 71.

82. Milton, Defence, 233.

83. Sidney, Court Maxims, 193.