“He will bid me cross the border”: George Borrow's Wild Wales, O. M. Edwards's Cartrefi Cymru and the imagined nation

Abstract

This article argues that George Borrow's Wild Wales (1862) and O. M. Edwards's Cartrefi Cymru (1896) construct Wales in significantly different ways through their authors' journeys around Wales in the mid- and late-Victorian periods, by drawing on Benedict Anderson's theory that nationalism requires industrial capitalism to construct an “imagined nation”. I suggest that Borrow's neo-Romantic Wales allows for elective affinity for cultured outsiders while discursively excluding “lower” ethnic groups, while Edwards's work constructs an essentialist and exclusive respectable, Nonconformist Wales. It further argues that beneath the didactic purpose of the texts, both texts hold therapeutic or recuperative significance for their authors.

Keywords:

• George Borrow
• O. M. Edwards
• Wild Wales
• Cartrefi Cymru
• Wales
• travel

Notes

1. The three-volume government report on the state of education in Wales published in 1847 became known as “the Treason of the Blue Books” for its association of the Welsh language, Nonconformism and Welsh immorality, promiscuity and ignorance.

2. “Ni wn ddim i sicrwydd am Ddewi Sant. Nid wyf yn barod i ddywedyd ei fod yn fwy na bod hanner dychmygol, fel Arthur” (1896, 171). All translations are taken from Edwards (1931).

3. “Yr oedd y bara can, yr ymenyn, a'r caws yn flasus, yr oedd yr hufen yn felyn dew, yn ddigon tew, chwedl Kilsby, i geiniog nofio ar ei wyneb yn ddi-brofedigaeth. Ac am y tê oedd; nid y drwyth roddir o'm blaen yn aml, trwyth nas gwn ar ddaear wrth ei hyfed beth sydd yn yr tepot gyda'r dwr, – pa un ai ffa'r corsydd ai dail carn yr ebol ai sug tybaco” (59–60).

4. “Ond, erbyn cael ymgom … nid oeddynt hwy wedi clywed gair erioed am Williams Pant y Celyn. Yr oeddynt wedi clywed llawer o sôn am Dwm Sion Cati, ac i chwilio am ei ogof ef yr oeddynt yn mynd. Pe buasai Twm Sion Cati yn ei ogof, os gwir pob stori, ni fuasai'r brodyr hyn mor awyddus am fynd yn agos ati” (60).

5. “O'n hôl safai castell Cricieth, yn hyf fel pan y canai Iolo Goch iddo, ond heb ogoniant a heb oleuni mwy … Ar ein llaw dde yr oedd y môr, ac adlewyrch haul ar grib bob ton, yn gwneuthur inni feddwl am fyddin Sennacherib: ‘A phigau picellau fel sêr ar y lli / Pan dywynno yr haul ar las ddŵr Galili’” (138).

6. “O'm rhan fy hun, gwell gen i na dim yw edrych ar golygfeydd y bu rhai enwog ein gwlad yn edrych arnynt. Ond, er hynny, yr oedd rhyw foddhad imi deimlo fy mod wedi gweld y gwely y bu Edmwnd Prys yn cysgu ynddo … ” (51).

7. “Yr un dystoliaeth brudd a gaf ymhob man yng Nghymru … druan o eneidiau plant Cymru rhyngddynt oll” (149–150).

8. “A yw daear gwlad ein tadau ychydig yn fwy cysegredig i rywun ar ôl darllen y peth a ysgrifennais?” (165).

9. “Pan fo Sinai i gyd ym mygu / Sain yr udgorn uchaf radd / Caf fynd i wledda dros y terfyn / Yng ngrym yr aberth, heb fy lladd” (22).

10. “Synnwm paham na threuliwm fy oes ar y mynydd, a daeth i'm meddwl mor ynfyd oeddwm wrth dreulio fy oes ar yr iseldiroedd [ … ]. Ond tybiwn i mai ar ben mynydd yn unig y mae dedwyddwch” (54).

11. “Rhwng y dwfr glân a'r mynydd-dir iach sydd yn ymyl, y mae'n lle wrth fodd Cymro athrylithgar a fo'n magu plant” (32).

12. “Edrych am yr hindda hyfryd / ’Nol cawodydd geirwon iawn, / Ac i'm hysbryd, / Trwy'r cymylau, weld y wlad” (62).

13. The 1931 sole translation of Cartrefi Cymru extends the Welsh nation to include interested English-speakers. However, the Welsh edition includes an English glossary of key Welsh terms, indicating that Edwards intended to appeal to Welsh learners of Welsh as well as monoglot Welsh-speakers.