![Sample our Humanities journals, sign in here to start your FREE access for 14 days]({"type":"image" , "src" : "/sda/5939/TOC-Subject-Sample-2021-Humanities.jpg"})
Abstract
During the period of the People’s Republic of Poland (1952–1989), schools played a decisive role in transmitting the official ideology of the ruling Communist regime and cultivating young supporters. One of the most important aspects of indoctrination was constructing in students’ hearts and minds a particular image and disposition towards the United States. While existing research has examined the high level of political propaganda in the content of textbooks and curricula during the Communist period in Poland, no one has specifically analysed how these materials depicted the United States during the critical Stalinist years (1948–1956). Analysis of official curricula and textbooks for civics and history courses in secondary schools indicates that over this period, school materials increasingly depicted the United States as ‘predatory,’ ‘imperialist,’ and ‘exploitative.’ This study illustrates how curricular materials aligned with the foreign policy objectives of the Polish United Workers’ Party and the Soviet Union.
Notes
1 In this article, the terms ‘Polish United Workers’ Party (PUWP),’ ‘Polish Communist Party’ and ‘Party’ are used interchangeably and refer to the party of the ruling Communist regime in Poland during this time.
2 Teresa G. Wojcik, "When Curricular Objectives Collide: The Official, Enacted, and Experienced Curricula in Schools During the People’s Republic of Poland (1952–1989)." Curriculum Inquiry 40, No. 5 (2010): 600–613.
3 Andrzej Friszke, Przystosowanie i Opór: Studia z Dziejów PRL [Adaptation and Resistance: Studies from the History of PRL] (Warsaw: Wilz, 2007), 83; Andrzej Friszke, Polska: Losy Państwa i Narodu 1939–1989 [Poland: Fate of the state and nation 1939–1989] (Warsaw: Iskra, 2003), 219–225; Martin Malia, Sowiecka Tragedia: Historia Komunistycznego Imperium Rosyjskiego 1917-1991 [Soviet Tragedy: History of the Communist Russian Empire 1917–1989] (Warsaw: Philip Wilson, 1998), 358.
4 Ludwik Szuba, Polityka Oświatowa Państwa Polskiego w Latach 1944–1956 [Educational policy of the Polish state in the years 1944–1956] (Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 2002); Bolesław Potyrała, Oświata w Polsce w Latach 1949–1956 [Education in Poland in the years 1949–1956] (Wrocław: Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego,1992); Elwira Kryńska and Stanisław Mauersberg, Indoktrynacja Młodzieży Szkolnej w Polsce w Latach 1945–1956 [Indoctrination of school youth in Poland in the years 1945–1956] (Białystok: Trans Humana, 2003).
5 Joanna Wojdon, Propaganda Polityczna w Podręcznikach Dla Szkół Podstawowych Polski Ludowej (1944–1989) [Political propaganda in textbooks for elementary schools in the Polish People’s Republic (1944–1989)] (Toruń: Wydawn. Adam Marszałek, 2001); Stanisław Mauersberg and Marian Walczak, Szkolnictwo Polskie Po Drugiej Wojnie Światowej (1944–1956) [Schooling in Poland after the Second World War (1944–1956)] (Radom: Instytut Technologii Eksploatacji – Państowy Instytut Badawczy, 2005).
6 Examples of studies based on textbook and curriculum analysis include: Katharine Kennedy, ‘Eastern Borderlands in German Schoolbooks, 1890–1945,’ Paedagogica Historica 43, no. 1 (2007): 29–43; Annette J. Patterson et al., ‘The Child, the Text and the Teacher: Reading Primers and Reading Instruction,’ Paedagogica Historica 48, No. 2 (2012): 185–196; Patricia Avery and Annette M. Simmons, ‘Civic Life as Conveyed in United States Civics and History Textbooks,’ International Journal of Social Education 15, No. 2: (2000/2001): 105–130.
7 A. Kemp-Welch, Poland under Communism: A Cold War History, (New York: Cambridge University Press, 2008), 21.
8 Ibid., 3.
9 A. L. Sowa, Historia Polityczna Polski 1944–1991 [Political History of Poland 1944–1991], (Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011), 25.
10 A. Paczkowski, Pół Wieku Dziejów Polski 1939–1989, [Half a Century of Polish History, 1939-1989], (Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995), 129.
11 Ibid., 129.
12 A. L. Sowa, Historia Polityczna Polski 1944–1991, 65–66.
13 A.J. Prazmowska, A History of Poland (Basingstoke, UK: Macmillan, 2011), 196.
14 W. Pobóg–Malinowski, Najnowsza Historia Polityczna Polski. Okres 1939–1945.Tom 2 [Recent Political History of Poland for the Period 1939–1945, Volume 2], (Gdańsk: 1990), 484.
15 A. L. Sowa, Historia Polityczna Polski, 66; K. Kersten, Narodziny Systemu Władzy. Polska 1943–1948 [Birth of a system of government, Poland 1943–1948], (Warszawa: Wydawnictwo Most, 1987), 153.
16 K. Kersten, Narodziny Systemu Władzy, 153–155.
17 A. Paczkowski, Pół Wieku Dziejów Polski 1939–1989, 196.
18 K. Kersten, Narodziny Systemu Władzy, 267.
19 For a detailed discussion of the role of language in indoctrination during this period, see Michał Głowiński, Nowomowa po polsku [Newspeak in Polish], Warszawa: PEN, 1990; and Mariusz Mazur, O człowieku tendencyjnym: Obraz nowego człowieka w propagandzie komunistycznej w okresie Polski Ludowej i PRL 1944–1954 [Concerning tendentious man: Image of the new man in communist propaganda in the period of the Polish People’s Republic and PRL], (Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Sklodowskiej, 2009).
20 S. Mauersberg, M. Walczak, Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944–1956) [Polish schooling after the Second World War (1944–1956)], (Warszawa: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, 2005), 22; W.J. Chmielewski, Polska administracja szkolna w latach 1944–1950 [Polish school administration in the years 1944–1950], (Piotrków Trybunalski: NWP, 2013), 109.
21 Mauersberg and Walczak, Szkolnictwo polskie, 22.
22 Ibid., 23–24.
23 Ibid., 31–32.
24 L. Szuba, Polityka Oświatowa Państwa Polskiego, 91–92; Mauersberg and Walczak, Szkolnictwo polskie, 28–33.
25 Mauersberg and Walczak, Szkolnictwo polskie, 33–34.
26 L.Szuba, Polityka Oświatowa Państwa Polskiego, 99–102.
27 Ibid., 102, 116–117.
28 Ibid., 107.
29 L. Szuba, Polityka Oświatowa Państwa Polskiego, 106.
30 J. Żaryn, Polityka Oświatowa Komunistów w Latach 1944–1948 [Communist Educational Politics in the Years 1944–1948], in Polacy Wobec Przemocy 1944–1956 [Poles’ View of Violence], Eds. B. Otwinowska and J. Żaryn, (Warszawa: Editions Spotkania, 1996), 309.
31 A. L. Sowa, Historia Polityczna Polski, 53.
32 W.J. Chmielewski, Polska administracja szkolna,193–196.
33 Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty nr 4 z 13 IX 1945r., Okólnik nr 50 [Official Journal of the Ministry of Education No. 4 of 13 September 1945., Circular No. 50.].
34 L. Szuba, Polityka Oświatowa Państwa Polskiego, 108.
35 K. Kersten, Narodziny Systemu Władzy, 267–270.
36 Teresa Hejnicka–Bezwińska, Zarys Historii Wychowania (1944–1989) [Outline of the history of education (1944–1989)] (Kielce: Wyd. Pedagogiczne ZNP, 1996), 39–54.
37 Dariusz Jarosz, ‘Ideological Approach to Children’s Education in Poland (1948–1956). Words and Deeds’, Acta Poloniae Historica 79 (1999): 212.
38 Józef Jakubowski, Polityka Oświatowa Polskiej Partii Robotniczej 1944 – 1948 [Educational policy of the Polish Workers’ Party 1944–1948] (Warsaw: Ksiáżka i Wiedza, 1975), 227.
39 Stanisław Mauersberg and Marian Walczak, Szkolnictwo Polskie Po Drugiej Wojnie Światowej (1944–1956) [Schooling in Poland after the Second World War (1944–1956)] (Radom: Instytut Technologii Eksploatacji - Państowy Instytut Badawczy, 2005).
40 Ibid., 204.
41 Ibid., 204–205.
42 Józef Barbag, Zagadnienie Programów Szkolnych i Wyników Nauczania [The Issue of School Programmes and Learning Outcomes] (Warsaw: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1949), 6.
43 Adam Lepa, Świat propagandy [The world of propaganda], (Czestochowa: Seria Biblioteka "Niedzieli", t.7, 1994); Wolfgang Pauels, The Yellow Devil and the American Dream. Materials on the USA in East and East-Central European Textbooks (Hannover: Hahnsche, 2004).
44 Ibid., 156–179.
45 Mauersberg and Walczak, Szkolnictwo Polskie po Drugiej Wojnie Światowej [Schooling in Poland after the Second World War (1944–1956)], 109.
46 Instrukcja Programowa Dla 11-letnich Szkół Ogólnokształcących na Rok Szkolny 1952/1953 [Instructional programme for the 11-year comprehensive school for the school year 1952/1953] (Warsaw: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1952), 110.
47 Ibid., 204–206.
48 Krzysztof Kosiński, Oficjalne i Prywatne Życie Młodzieży w Czasach PRL [Official and private lives of youth during the time of PRL] (Warsaw: Rosner i Wspólnicy, 2006), 145; Ministerstwo Oświaty, Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty, 1946, nr 11, poz. 307, ‘Rozporządzenie Ministra Oświaty z 19.IX.1946 r. w Sprawie Programu Nauki w Liceach Ogólnokształcących’ [Ministry of Education: Official Journal of the Ministry of Education, 1946, nr 11, poz. 307, ‘Regulations of the Ministry of Education from 19 September 1946’ on the Issue of the Programme of Studies in Comprehensive High Schools].
49 Ibid.; ‘Plany Godzin i Programy Przejściowe na Rok Szkolny 1946/47 dla Szkół Powszechnych’ [‘Plan of Hours and Transitional Programmes for the School Year 1946/47 for Elementary Schools’] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1946).
50 Ministerstwo Oświaty, Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty, 1946, nr 11, poz. 307 ‘Rozporządzenie Ministra Oświaty z 19.IX.1946 rw Sprawie Programu Nauki w Liceach Ogólnokształcących’ [Ministry of Education: Official Journal of the Ministry of Education, 1946, nr 11, poz. 307, ‘Regulations of the Ministry of Education from September 19, 1946 on the Issue of the Programme of Studies in Comprehensive High Schools].
51 Ibid.
52 Ibid.
53 Ibid.
54 Ministerstwo Oświaty, Programme Nauki w 11-Letniej Szkole Ogólnokształcącej. Projekt. Nauka o Polsce i Świecie Współczesnym. Nauka o Społeczeństwie. [Ministry of Education, Programme of Studies in the 11-year Comprehensive School. Project. Knowledge of Poland and the Modern World. Knowledge about Society] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1949), 4.
55 Ibid., 23–24.
56 Ministerstwo Oświaty, Programme Nauki w 11-Letniej Szkole Ogólnokształcącej. Projekt. Nauka o Polsce i Świecie Współczesnym. Nauka o Społeczeństwie. [Ministry of Education, Programme of Studies in the 11-year Comprehensive School. Project. Knowledge of Poland and the Modern World. Knowledge about Society] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1950), 4–5.
57 Ibid.
58 Ibid.
59 Władysław Bieńkowski, Nauka o Polsce Współczesnej [Knowledge about Modern Poland] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1948).
60 Ibid., 228.
61 Ibid.
62 Ibid., 233–238.
63 In the Marxist-Leninist ideology of the Soviet Union, the term ‘people’s democracy’ referred to a form of government in which the Communist party held ruling power.
64 Kazimierz Stachura, ‘Wychowanie obywatelskie w szkole jako czynnik kształtowania kultury politycznej młodzieży: Rys historyczny,’ [‘Civic education in schools as a factor in the shaping of the political culture of youth: A historical view] in Kształcenie i Wychowanie Ideologiczno – Polityczne w Systemie Oświatowym PRL, [Ideological and Political Training and Education in the Educational System of PRL] ed. Henryk Gąsior, (Katowice: Uniwersytet Śląski, 1982), 19–20.
65 Józef Barbag et al. Nauka o Polsce i Świecie Współczesnym, wyd. III, [Knowledge about Poland and the Modern World, Third Edition] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictwo Szkolnych, 1951), 324; Roman Kornecki et al. Nauka o Polsce i Świecie Współczesnym. Dla klasy XI, wyd.II, [Knowledge about Poland and the Modern World. For 11th grade, Second Edition] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictwo Szkolnych, 1951), 3.
66 Roman Kornecki et al. Nauka o Polsce i Świecie Współczesnym. Dla klasy XI, wyd.II, [Knowledge about Poland and the Modern World. For 11th grade, Second Edition] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictwo Szkolnych, 1951), 162.
67 Under direction from the Soviet Union, Poland did not participate in the Marshall Plan.
68 Ibid., 163–167.
69 Kornecki et al., Nauka o Polsce, [Knowledge about Poland] 170–172; Barbag et al., Nauka o Polsce [Knowledge about Poland]; 324–325.
70 Kornecki et al., Nauka o Polsce [Knowledge about Poland], 172.
71 Kosiński, Oficjalne i Prywatne Życie [Official and Private Life], 145.
72 Ministerstwo Oświaty, Programme Nauki w 11-Letniej Szkole Ogólnokształcącej. Projekt. Nauka o Konstytucji [Programme of Studies for the 11-year Comprehensive Schools. Project. Knowledge about the Constitution] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1952).
73 Julian Lider and Edward Słuczański, Nasza Konstytucja [Our Constitution]; (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1954).
74 Ibid., 19.
75 Ibid.
76 Ibid., 244.
77 Ibid.
78 Ibid., 244–245.
79 Ibid., 244–246.
80 Friszke, Przystosowanie i Opór [Adaptation and Resistance], 219–229.
81 Bolesław Potyrała, Szkoła Podstawowa w Polsce 1944–1984 [The Elementary School in Poland 1944–1984], (Warszawa: WSiP, 1987), 86; Mieczysław Pęcherski, Szkoła Ogólnokształcąca w Polsce Ludowej [The Comprehensive High School in the People’s Republic], (Wrocław: Wydawnictwo PAN, 1970), 123; Konstanty Lech, ‘Zmiany w programach i podręcznikach szkoły ogólnokształcącej,’ [‘Changes in the programme and textbooks for comprehensive schools’] Głos Nauczycielski [Teacher’s Voice], nr 27–28 (1957): 6; Joanna Wojdon, Propaganda Polityczna w Podręcznikach Dla Szkół Podstawowych Polski Ludowej (1944–1989) [Political Propaganda in Textbooks for Elementary Schools in the People’s Republic of Poland], (Toruń: Wydawn. Adam Marszałek, 2001), 204; Ministerstwo Oświaty, Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty [Official Journal of the Ministry of Education], 1956, nr 16, poz.156.‘Zarządzenie ministra oświaty z dn.8.XII.1956r. w sprawie nauczania religii w szkołach’ [‘Ordinance of the Minister of Education of 8 December 1956 on the teaching of religion in schools’].
82 Kazimierz Stachura, ‘Wychowanie obywatelskie w szkole jako czynnik kształtowania kultury politycznej młodzieży: Rys historyczny,’ [‘Civic education in schools as a factor in the shaping of the political culture of youth: A historical view] in Kształcenie i Wychowanie Ideologiczno – Polityczne w Systemie Oświatowym PRL [Ideological and political training and education in the educational system of PRL], ed. Henryk Gąsior, (Katowice: Uniwersytet Śląski, 1982), 29.
83 Mauersberg and Walczak, Szkolnictwo Polskie po Drugiej Wojnie Światowej [Schooling in Poland after the Second World War (1944–1956)], 357–358.
84 Józef Barbag, Zagadnienie Programów Szkolnych i Wyników Nauczania [The issue of school programmes and learning outcomes], (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1949), 15–16.
85 Ministerstwo Oświaty, Programme Nauki w 11-Letniej Szkole Ogólnokształcącej. Projekt. Historia [Programme of studies in the 11-year comprehensive school. Project. History]. (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1951); Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty, 1951, nr 11, poz.135 [Official Journal of the Ministry of Education]. Instrukcja Programowa i Podręcznikowa dla 11-Letnich Szkół Ogólnokształcących na Rok Szkolny 1951/1952; Instrukcja Programowa dla 11-letnich Szkół Ogólnokształcących na Rok Szkolny 1952/1953, [Instructional programme for the 11-year comprehensive school for the academic years 1951/1952 and 1952/1953] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych,1952), 46–118.
86 Ibid.
87 Instrukcja Programowa dla 11-Letnich Szkół Ogólnokształcących na Rok Szkolny 1952/1953 [Instructional programme for the 11-year comprehensive school for the academic year 1952/1953] (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1952), 57–68.
88 Ibid., 72–73.
89 Ibid., 97; 104–106.
90 Ibid., 106.
91 Philip Zimbardo, Floyd L. Ruch, Psychology and Life, (9th ed.). Glenview, IL: Scott, Foresman Translated into Polish by Josef Radzicki, 1988. Psychologia i Zycie. Warzawa: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa: 1994.
92 Aleksej Efimov, Historia Nowożytna 1642–1870 [Modern history 1642–1870], (Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1954), 28.
93 Ibid., 29.
94 Ibid., 194–195.
95 Ibid.,189.
96 Ibid.,195.
97 Ilâ Savvič Galkin, Franciszek Skibiński, et al. Historia Nowożytna: 1870 – 1918 [Modern history: 1870–1918], (Warszawa: Nasza Księgarnia, 1950), 87.
98 Ibid., 88–89.
99 Ibid., 89–90.
100 Ibid., 91–92.
101 Ibid., 91.
102 Ibid., 97–100.
103 Ibid., 93–96; 101–103.
104 Ibid., 93 and 102.
105 Ibid., 148–151.
106 Martin Malia, Sowiecka Tragedia: Historia Komunistycznego Imperium Rosyjskiego 1917–1991 [Soviet tragedy: The history of communism in the Russian empire 1917–1991], (Warszawa: Philip Wilson, 1998), 351.