From the social to the urban question: the pedagogical role of participatory arts practices in cities in transformation

ABSTRACT

Within social work, participatory arts practices have increasingly been put forward as a (new) pedagogical project that creates opportunities to deal with the challenges and complexities of living together in a changing and increasingly plural urban society. The aim of this article is to explore how and why participatory art was assigned this pedagogical role. First, we situate the current debate on participatory art in relation to urban living in its historical and socio-political context. Second, we uncover the claims concerning the role(s) of participatory art in an urban context by conducting a systematic literature review. Our inductive analysis of 35 relevant studies reveals that these practices are attributed overly optimistic, wide-ranging and at the same time mystifying ‘urban’ qualities, by which the connection with underlying social and/or political questions becomes obscured. In positioning participatory art critically in the face of current urban challenges, we underline the necessity to reaffirm the core social pedagogical project these practices were mandated for and to demystify the claims made on their behalf.

SAMENVATTING

Binnen het sociaal werk worden participatieve kunstpraktijken steeds meer naar voren geschoven als een (nieuw) pedagogisch project dat mogelijkheden creëert in het omgaan met de uitdagingen en moeilijkheden van samenleven in een veranderende en pluraliserende samenleving. Doel van dit artikel is te onderzoeken hoe en waarom participatieve kunstpraktijken die pedagogische rol toebedeeld kregen. In een eerste deel situeren we het huidige debat rond participatieve kunstpraktijken in relatie tot stedelijk samenleven in zijn historische en sociaal-politieke context. Het tweede deel bestaat uit een systematische literatuurstudie waarin we de claims omtrent de rol(len) van participatieve kunstpraktijken in een stedelijke samenleving blootleggen. Op basis van een inductieve analyse van 35 relevante studies concluderen we dat participatieve kunstpraktijken overdreven optimistische, ruim omschreven en tegelijkertijd mystificerende ‘stedelijke’ kwaliteiten worden toegeschreven, waarin de verbinding met onderliggende sociale en/of politieke kwesties verloren gaat. In een poging om participatieve kunstpraktijken kritisch te belichten vanuit de huidige stedelijke uitdagingen, benadrukken we de noodzaak om het oorspronkelijke sociaal pedagogische project waartoe deze praktijken het mandaat kregen, te herbevestigen, alsook de claims die in hun naam gemaakt worden te ontrafelen.

KEYWORDS:

• Participatory art
• social work practices
• social cohesion
• urban living
• systematic review

KERNWOORDEN:

• Participatieve kunst
• sociaal werk praktijken
• sociale cohesie
• stedelijk samenleven
• systematisch literatuurstudie

Disclosure statement

No potential conflict of interest was reported by the authors.

Additional information

Notes on contributors

Hanne Dewinter

Hanne Dewinter is a PhD student at the Department of Social Work and Social Pedagogy at Ghent University (Belgium).

Kris Rutten

Kris Rutten is professor of Cultural Studies at the Department of Educational Studies of Ghent University, specifically within the research group Culture & Education. He is president of the Rhetoric Society of Europe (RSE) and Board member of the International Association for Cultural Studies (ACS).

Lieve Bradt

Lieve Bradt is professor of Social Pedagogy at the Department of Social Work and Social Pedagogy at Ghent University. She is the coordinator of the Youth Research Platform, an interuniversity and interdisciplinary policy research centre subsidised by the Flemish government.