Revealing Privacy in Epithalamia: Royal Possessions during Wedding Festivals at the Court of the Jagiellonians: Sigismund I the Old and Sigismund II Augustus

Abstract

This article analyses the wedding poems (epithalamia) from the Jagiellonian courts of Sigismund I the Old and Sigismund II Augustus in order to understand what privacy was and how it was comprehended in the sixteenth century Polish Lithuanian-Commonwealth courts. Applying the terminological and the heuristic zone approach, this article deals with the idea that in early modern Central-Eastern Europe, privacy could have an ambiguous meaning. On the one hand, it could be grasped as family ties, especially in poems following the classical tradition where priv* words appear, and on the other hand, as the King’s personal property understood as an artifact commissioned or possessed by the ruler that formed part of his domestic belongings. The epithalamia also let us observe the wedding rituals and customs practiced by the Jagiellonians and prove their derivation from Western European court traditions.

Notes

1 Stanisław Nowogrodzki, Rządy Zygmunta Jagiellończyka na Śląsku i w Łużycach (1499–1506) (Warsaw, 1937), pp. 145-56. According to the Union of Milicz, both titles were linked with the personal union, and both should be given at the same time to the same person. Due to conflicts between Lithuanian and Polish nobility, however, Sigismund could not take both states at the same moment.

2 Urszula Borkowska, ‘Fundacje kościelne Jagiellonów w świetle zapisów w “Metryce Koronnej” 1447–1572’, in Andrzej Karpiński, Edward Opaliński and Tomasz Wiślicz (eds), Fundacje i fundatorzy w średniowieczu i epoce nowożytnej (Warsaw, 2000), pp. 58–73; Agnieszka Januszek-Sieradzka, ‘Architektura i ludzie. Działalność budowlana króla Zygmunta Augusta w świetle listów’, in Agnieszka Januszek-Sieradzka (ed.), Curia Jagiellonica. Studia z dziejów dworu i kultury dworskiej w XV–XVI wieku (Lublin, 2009), pp. 151–63; Marek Walczak, ‘Jagiellonowie a sztuka’, in Przemysław Mrozowski, Paweł Tyszka and Piotr Węcowski (eds), Europa Jagellonica 1386–1572: sztuka, kultura i polityka w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów (Warsaw, 2015), pp. 131–60.

3 Mette Birkedal Bruun, ‘Privacy in Early Modern Christianity and Beyond: Traces and Approaches’, Annali Istituto storico italo-germanico/Jahrbuch des italienisch-deutschen historischen Instituts in Trient 44 (2018), pp. 33–54.

4 Mette Birkedal Bruun, ‘Towards an Approach to Early Modern Privacy: The Retirement of the Great Condé’, in Michaël Green, Lars Cyril Nørgaard and Mette Birkedal Bruun (eds), Early Modern Privacy: Sources and Approaches (Leiden, 2021), pp. 12–60.

5 Michaël Green, Lars Cyril Nørgaard and Mette Birkedal Bruun, ‘En privé & en public: The Epistolary Preparation of the Dutch Stadtholders’, Journal of Early Modern History 24, 3 (2020), pp. 253–79.

6 Katarzyna Kosior, Becoming a Queen in Early Modern Europe: East and West (Cham, 2019), pp. 15–18.

7 Ioannes Dantiscus, Epithalamium in Nuptijs inclyti Sigismundi, regis Poloniae invictissimi: & illustrissimae principis Barbarae, filiae praeclari quonda Stephani,comitis perpetui Czepusien. et Regni Ungariae Palatini (Cracow, 1512).

8 Andreas Circius, In Augustissimu[m] Sigismu[n]di Regis Poloniae [et] reginae Barbarae connubiu[m] Andreae Critij […] Carmen (Cracow, 1512).

9 Paulus Cronensis, Epithalamion hoc est carmen connubiale in nuptias Sigismundi regis Poloniae nobilissimaeque ac pudicissimae Barbarae filiae inclyti et magnifici domini Stephani palatyni Pannoniae (Cracow, 1512); Maria Cytowska, ‘Twórczość Pawła z Krosna na tle ówczesnej literatury humanistycznej’, Meander 10 (1961), p. 502; Albert Gorzkowski, ‘Paweł z Krosna i jego twórczość w świetle dotychczasowych badań’, Pamiętnik Literacki 3 (1998), pp. 143-53.

10 Helius Eobanus Hessus, Encomiu[m] nuptiale diuo Sigismu[n]do Regi Poloniae scriptu[m] (Cracow, 1512); Jakub Niedźwiedź, ‘Podróż sławy Zygmunta Starego do Nowego świata Wawrzyńca Korwina Ad Famam’, Terminus 1 (2001), p. 244; Antonio Serrano Cueto, ‘Hacia un repetitorio de la posesía nupcial latina de los siglos XV y XVI’, in José María Maestre Maestre et al. (eds), Humanismo y pervivencia del mundo clásico. V Homenaje al profesor Juan Gil (Alcañiz-Madrid, 2015), p. 1503.

11 Katarzyna Mroczek, ‘Epitalamium staropolskie’, Pamiętnik literacki 77 (1986), pp. 87–9. For more about epithalamia in the Polish-Lithuanian Commonwealth, see: Michał Bergman, ‘Polskołacińskie epitalamium’, Pamiętnik literacki 24 (1928), p. 186; Krystyna Stawecka, ‘Elementy liryczne i epiczne w polsko-łacińskim epitalamium’, Roczniki Humanistyczne 3 (1966), p. 87.

12 Andreas Circius, Epithalamium divi Sigismundi primi, regis et inclytae Bonae, reginae Poloniae (Cracow, 1518).

13 Jodocus Ludovicus Decius, Diarii et earum, quae memoratu digna in splendissimis Potentissimi Sigismundi Poloniae regis, et Serrenissimae dominae Bonae Mediolani Barique ducis, principis Rossani, nuptiis gesta descriptio (Cracow, 1518); Bues Almut et al., Autorzy Złotego Wieku o kulturze i sztuce na Wawelu. Antologia tekstów 1518–1617 (Cracow, 2014) pp. 13–41.

14 Autorzy Złotego Wieku, pp. 74–99.

15 Rudolf Agricola, Illustrissimae Reginae Bonae Paraceleusis […] (Cracow, 1518); Jacqueline Glomski, Patronage and Humanists Literature in the Age of the Jagiellons: Court and Career in the Writings of Rudolf Agricola Junior, Valentin Eck and Leonard Cox (Toronto, 2007), pp. 186–8.

16 Ioannis Dantisci poetae laureati carmina (Cracow, 1950), pp. 99-132. See also: Harold, B. Segel, Renaissance Culture in Poland: The Rise of Humanism 1470–1543 (New York, 1989), p. 127.

17 Laurentius Corvinus, Epithalamium in nuptiis Sigismundi, Regis Poloniae et Bonae Sphorciae (Cracow, 1518).

18 Texts of Balbi and Calcagni are missing. Autorzy Złotego Wieku, p. 53.

19 Niedźwiedź, Podróż sławy Zygmunta Starego, p. 244.

20 Autorzy Złotego Wieku, p. 53; Niedźwiedź, Podróż sławy Zygmunta Starego, p. 244.

21 Mroczek, Epitalamium staropolskie, p. 93. For the Sigismund Augustus wedding ceremonies, see epitalamia: Petro Royzio Maureo, De apparatu nuptiarum oprimorum maximorum Sigismundi Secundi Augusti, Poloniae regis etc. At que reginae Elizabes, Ferdinandi Romanorum regis etc. Filiae. De adventuque ipsius reginae ad nuptias, splendidissimoque regis oc cursu, carmen properatum autore (Cracow, 1543); Klemens Ianicius, Epithalamii Serenissimo Regi Poloniae Domino Sigismundo Augusto … editio posthuma (Cracow, 1543); Georgian Sabinus, De nupttis incliti Regis Poloniae Sigismundi Augusti et Elyssae Caesaris Ferdinandii filiae carmen (Königsberg, 1543); For Christophorus Cernota, see: Autorzy Złotego Wieku, pp. 157-67; Stanislaus Orichouius, Panagyricus [!] nuptiarum Sigismundi Augusti Poloniae regis. Priore correctior et longe locupletior. Addita est […] Bonę reginę luculenta laus (Cracow, 1553).

22 Piotr Skubiszewski, ‘Cykl maryjny we freskach „graeco opere” fundacji Władysława Jagiełły w katedrze sandomierskiej’, Modus. Prace z historii sztuki 6 (2006), pp. 33-52; Piotr Węcowski, ‘Jadwiga Andegaweńska w opinii prawniczej z końca XV wieku. Przyczynek do późnośredniowiecznych wyobrażeń na temat władzy monarszej’, in Stanisław Gawlas et al. (eds), Ecclesia — regnum — fontes. Studia z dziejów średniowiecza (Warsaw, 2014), pp. 250-7; Tomisław Giergiel and Jan Ptak, ‘Fryz heraldyczny odkryty w katedrze sandomierskiej’, Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego. Serie Nova 10 (2011), pp. 3–38.

23 Ryszard Skowron, ‘Bari, La Polonia, l’Europa. L’eredità di Bona oggetto di gioco nell’arena internazionale nel XVI e XVII secolo’, in Maria Stella Calò and Giuseppe Didenedetto (eds), Bona Sforza regina di Polonia e duchessa di Bari (Rome, 2000); Angelantonio Spagnoletti, ‘Bona Sforza, tra Polonia, Napoli e Bari nel gioco delle grandi potenze europee del Cinquecento’, Fabrica Litterarum 1 (2020), pp. 21-32.

24 Ioannis Dantisci poetae laureati carmina, pp. 99-132.

25 Paulus Cronensis, Epithalamion hoc est carmen ; Cytowska, Twórczość Pawła z Krosna, p. 502; Gorzkowski, Paweł z Krosna i jego twórczość, pp. 143-53.

26 Helius Eobanus Hessus, Encomiu[m] nuptiale.

27 Andreas Circius, In Augustissimu[m] Sigismu[n]di Regis Poloniae.

28 Marek Janicki, ‘Una regina e due re — marito e figlio. L’impatto della personalità di Bona Sforza sulle relazioni famigliari e politiche degli ultimi re Jagielloni’, in Per il quinto centenario dell’arrivo in Polonia di Bona Sfroza d’Aragona (Rome, 2019), pp. 53-70.

29 Mroczek, Epitalamium staropolskie, p. 93

30 Roberto Carapelli, Scrivere per nozze (Florence, 1991), p. 65; Giovanna Maramotti Bosi, Le muse d’Imeneo. Metamorfosi letteraria dei libretti per nozze dal ‘500 al ‘900 (Ravenna, 1996), pp. 34-8.

31 Mroczek, Epitalamium staropolskie, pp. 88-90.

32 Ioannes Dantiscus, Epithalamium in Nuptijs. Non plus privatis crescent aeraria damnis publica.

33 Andreas Circius, In Augustissimu[m] Sigismu[n]di. For more about Circius, see: Andrzej Wyczański, Między kulturą a polityką. Sekretarze Zygmunta Starego 1506–1548 (Warsaw, 1990), p. 256; Agnieszka Winiarska, ‘Gatunki literackie w poezji dworskiej Andrzeja Krzyckiego’, Roczniki Humanistyczne 37 (1989–1990), pp. 87-102.

34 For more about the voyage of Bona from Naples, see: Gerardo Cioffari, Bona Sforza donna del rinascimento tra Italia e Polonia (Bari, 2000), pp. 71-8; Agnieszka Bender, ‘Bona Sforza d’Aragona i rola mody w kształtowaniu jej wizerunku’, Fabrica Litterarum Polono-Italica 1 (2020), pp. 33-52.

35 Artubus aut vitium in niveis. Est nubilis aetas/ Aptaque virginitas, digno solvenda marito/ Si genus exquiris, non hanc privata dederunt/ Limina; in angustis Laribus nil nascitur ingens/ Huius erat genitor regali ab origine princeps. Ioannis Dantisci poetae laureati carmina, pp. 99-132.

36 Bona’s mother was a member of the royal family that ruled the kingdom thanks to mercenaries and participated in cultural life. She was a patron of Giovanni Cristoforo Romano, and a friend of Vittoria Colonna.

37 Understood as ‘rarity without bounds’ or ‘unlimited specialness’.

38 Paula. S. Fichtner, Ferdinand I of Austria: The Politics of Dynasticism and the Age of Reformation (Cambridge, 1982), pp. 23-6.

39 Małgorzata Duczmal, Jagiellonowie. Leksykon biograficzny (Cracow, 1996), p. 215; Tadeusz Szulc, ‘Posag królowych w świetle umów małżeńskich królów polskich z XV–XVIII w.’, Studia z dziejów państwa i prawa polskiego 22 (2019), p. 20.

40 De apparatu nuptiarum … Sigismundi Secundi Augusti Poloniae regis … atque reginae Elisabes (Cracow, 1543).

41 Janusz Tazbir, ‘Roizjusz (Roysius) Piotr’, Polski Słownik Biograficzny 31 (1989), pp. 499-503.

42 Epitalamii serenissimo regi Poloniae Domino Sigismundo Augusto a Clemente Janicio (Cracow, 1543).

43 De nupttis incliti Regis Poloniae Sigismundi Augusti et Elyssae Caesaris Ferdinandii filiae carmen (Królewiec, 1543).

44 Autorzy złotego wieku, pp. 157-67.

45 Autorzy złotego wieku, p. 157; Szesnastowieczne epitalamia, pp. 210-317; Nowak-Dłużewski, p. 165.

46 For more about the court of Barbara Radziwiłł, see: Agnieszka Januszek-Sieradzka, Królowa Barbara Radziwiłłówna w dworskim mikroświecie (Lublin, 2017).

47 Stanisław Orzechowski, Panagyricus Nuptiarum Sigimundi Augusti Poloniae Regis. Priore correctior et longe locupletior (Cracow, 1553).

48 Magdalena Piwocka, ‘W kręgu mistrzów włoskiego Cinquecenta. Michiel Cosxcie i temat heroiczny’, Studia waweliana, 15 (2013), pp. 21-40; Maria Hennel-Bernasikowa, Arrasy wawelskie: dzieje pierwszych rodziców (Warsaw, 1986), p. 4.

49 In octava docetur, quam mali corvi malum sit ovum. Scite enim expresserat Artifex, quam scelerate fuerit Caina soboles. Ibi videres virgins ad stuprum rapit ingenuas, violari matronas, diripi urbes, privatas erip res, caedes edi[s], ac vi rem plane geri: ut haec sobole sillo dignissima fuerit patre.

50 Magdalena Piwocka, The Tapestries of Sigismund Augustus (Cracow, 2020), pp. 7-15.

51 Ioannes Dantiscus, Epithalamium in Nuptijs.

52 Jodocus Ludovicus Decius, Diarii et earum, quae.

53 Petro Royzio Maureo, De apparatu nuptiarum oprimorum.

54 Oskar J. Rojewski, Los valets de chambre de los duques de borgoña y sus tareas artísticas (Castellón, 2021), pp. 204-6.

55 Gail Orgelfinger, ‘The Vows of the Pheasant and Late Chivalric rituals’, in Howel Chickering and Thomas S. Seiler (eds), The Study of Chivalry, Resources and Approaches (Michigan, 1988), p. 623.

56 Cain a deo corrptus territus profugit profvgentem vindicta et desperatio sequuntur.

57 Piwocka, W kręgu mistrzów włoskiego Cinquecenta, p. 25.

Additional information

Notes on contributors

Oskar J. Rojewski

Oskar J. Rojewski

Oskar J. Rojewski is Ph.D. in Art History from the University of Valencia and University Jaume I. He is an assistant professor at the Institute of Art Studies at the University of Silesia in Katowice. He developed postdoctoral projects at the University of Copenhagen and the University Rey Juan Carlos. He researches Flemish and Netherlandish art reception at the European courts during the fifteenth and sixteenth centuries, artistic migration, and court festivities.