The five senses in the medieval law of evidence

ABSTRACT

This paper traces the evolution of sensory model in medieval law of evidence. As the result of the revival of public authorities and the law in the twelfth century, evidentiary rules became one of the central concerns of the jurists. The first principle thence formulated privileged the sight exclusively as the source for sound testimonial evidence. Auditory testimonies, especially that of mere hearsay, were often inadmissible. Possibly in response to practical necessities, the canonists extended the meaning of the sight to refer to all the corporeal senses. But it was not until the rise of Aristotelianism in the second half of the thirteenth century that jurists such as William Durandus and Bartolus began to recognize the role of all the five senses in the formulation of admissible testimonies. Further, for Baldus, the epistemological model of the five senses provided the basis for the evidentiary value of the notarized document, with a special emphasis on the two “consonant” or “communicable” senses of the sight and the hearing. The evolution reflects not only a deep Aristotelian influence on medieval jurisprudence concerning the evidence, but also the efforts of the jurists to lay down the epistemological foundation for a society ruled ever increasingly by the justice and the written.

KEYWORDS:

• Five senses
• medieval law of evidence
• witness testimony
• notarized document
• Aristotelianism

Disclosure statement

No potential conflict of interest was reported by the author.

Notes

1. Testes per quamcumque scripturam testimonium non proferant, sed praesentes de his, quae nouerunt, et uiderunt ueraciter testimonium dicant.

2. De his etiam, qui audierunt, si ad hoc conuocati sunt, in ciuili causa testimonium dicere possunt.

3. Uisus enim pro omni corporeo sensu accipitur.

4. Id est aliquo sensu corporeo perceperunt. Large enim sumitur uisus.

5. Prudenter inquirens de causis uidelicet, personis, loco, tempore, uisu, auditu, scientia, credulitate, fama, et certitudine.

6. Presens enim nobis dicitur quicquid est nobis presentibus, id est per oculis et quicquid alio sensu corporis percipimus quantumcumque sit remotum et longe positum, et omne tale dicitur esse sub presentia nostra, quia est nobis presentibus, id est per oculis uel alio sensu corporis a nobis percipitur, ergo quicquid odoramus uel gustamus uel audimus uel tangimus uel videmus presens nobis est quantumcumque sit remotum et fiunt in celo uel ultra montes uel ultra mare.

7. Cognitio nostra quae a rebus initium sumit, hoc ordine progreditur, ut primo incipiatur in sensu, et secundo perficiatur in intellectu; ut sic sensus inveniatur quodammodo medius inter intellectum et res: est enim, rebus comparatus, quasi intellectus; et intellectui comparatus, quasi res quaedam.

8. Sed ueritas est in sensu sicut consequens actum eius; dum scilicet iudicium sensus est de re, secundum quod est.

9. Et sic terminat tractatum suum, ipsum dividens in quinque partes, ad similitudinem quinque sensuum corporis, quos quilibet qui iudicat habere debet, aliter non est idoneus iudex.

10. Primus liber aequiparari potest uisui: quia sicut uisus inter colores discernit, sic primus liber inter qualitates personarum in ecclesia creandarum. Secundus gustui, quia sicut gustus, discernit inter sapidum et insipidum, sic tractatus ipsius inter iustum et iniustum, aequum et iniquum. Tertius auditui, quia sicut auditus inter uoces et sermones discernit, sic tractatus ipsius, inter res temporales, quasi uoces reputans. Quartus tactui, quia sicut tactus discernit inter dura et mollia, aspera et lenia, sic tractatus ipsius inter matrimonia illicita et licita, improbanda et approbanda. Quintus odoratui, quia sicut odoratus foetorem sentit et fugit, sic tractatus ipsius crimina detestatur et punit.

11. Testis debet dicere ueritatem quinque sensibus scilicet uisu, auditu, gustu, tactu et odoratu.

12. Testis causam sui dicti reddere debet pro id quod aliquot corporis sensu percipitur: quia secundum naturam nihil est in intellectu quod prius non fuerit in sensu.

13. Aqua tincta nebulis uel moris colorem uini habet…Quaedam ergo per testem addi oportet, scilicet quia uidi et odoraui. Ex his enim duobus sensibus circa uinum non contingit deceptio communiter.

14. Testis debet dicere quod nouit id est quod sensu percepit.

15. Per quem sensum corporeum testis debeat reddere causam sui dicti? Dic per illum sensum corporeum qui dicto congruit: nam si uolo deponere de facto alicuius reddam causam: quia uidi. ut l. testium. C. de testi.

16. Scientia uera habetur duobus modis: uno modo in rebus que sunt artis seu scientiae, alicuius per rationes et demonstrationes: et istud etiam scire est rem per causam cognoscere, ut dicit philosophus. Secundo modo ista scientia habetur in his que sunt facti et tunc illud scire dicimus ad quod mouemur per sensum.

17. In exercendis litibus eandem uim obtinent tam fides instrumentorum quam depositiones testium.

18. In re hypothecate nomine obligata ad rem non pertinent, quibus fit uerbis, sicuti est et in his obligationibus, quae consensus contrahuntur: et ideo et sine scriptura si convenit, ut hypothecate sit, et probari poterit, res obligata erit de qua convenient, fiunt enim de his scripturae, ut quod actum est per eas facilius probari possit: et sine his autem ualet quod actum est, si habeat probationem, sicut et nuptiae sunt, licet testation sine scriptis habita est.

19. An instrumentum praesumatur uerum? Dic, quod sic, si publicum, priuatum non.

20. Constat autem uis instrumenti ex scribentis authoritate, et scripturae solemnitate, et ex eorum, quae in scriptura continentur, sensualitate.

21. Debet esse Tabellionis una cum testibus instrumenti sensibilitas.

22. Quia naturaliter homines in istis tribus sensibus discernendis non consonant. Et ideo dic, quod solum de duobus sensibus possunt instrumentum confici, scilicet de uisu, et auditu: quia haec communis et naturalis consonantia est inter Tabelliones et testes.

23. Fateor tamen, quod si fit instrumentum de odoratu, gustu, uel tactu, oportet quod testes et Tabellio gustent, et odorant, et tangant: quia ex dicto testium, et proprio sensu mandantibus partibus conficatur instrumentum, alias Tabellio non esset certus de sensu testium. In uisu autem et auditum non est necesse, quod testes loquantur, et dicant Tabellioni, nos uidemus et audimus.

Additional information

Funding

This work was supported by the Chinese National Funding of Social Sciences [21CSS026].

Notes on contributors

Ziyun Dong

Ziyun Dong is Assistant Professor of History at Zhejiang University, with a specialty in legal history of late medieval France. He has previously published in Chinese on the emotional regulations in late medieval law courts, the conflicts of legal cultures in the Roman de Renart and the doctrinal foundation of the homologation of customary law in France. He’s currently writing a book on the notion “absolute power” in late medieval legal and political thought.