‘Eichmann is My Father’: Harry Mulisch, the Eichmann Trial and the Question of Guilt

Abstract

The trial of Adolf Eichmann in 1961 did much to stimulate the debate about the remembrance and nature of the Holocaust after the ‘Silent Fifties’ in Europe. This article studies the interpretation of this trial by the Dutch novelist Harry Mulisch. It contextualizes his work in the remembrance of the Holocaust in postwar Europe and compares it with the most famous and controversial understanding of the trial, that of Hannah Arendt—who stated that she and Mulisch shared main conclusions. This article nuances her statement and argues that Mulisch viewed the trial primarily as a novelist. His empathetic approach helped not only to bring a better understanding of Eichmann's personality about, but would also contribute to the new, more universal ways of retribution of the Holocaust in later decades.

Keywords:

• Eichmann trial
• Holocaust memory
• Harry Mulisch
• Hannah Arendt
• guilt

Notes on contributor

Pepijn Corduwener is a junior assistant professor and PhD Candidate at the Department of History and Art History at Utrecht University, the Netherlands. His research interests include the history of political thought, democracy and democratisation and the legacy of fascism in postwar Europe. He previously published in the Tijdschrift voor Geschiedenis and Studies in Social and Political Thought.

Correspondence to: Pepijn Corduwener, Utrecht University, The Netherlands. Email: [email protected]

Notes

1 For English translation, see Mulisch (2005). The original Dutch version is used throughout this essay.

2 See, for example the preface to Mulisch (2005) by D. Dwork, p. xiii, and Arendt (1965: 282).

3 ‘Maar gelukkig ben ik Hausner niet; ik heb niet zozeer te maken met wat hij gedaan heeft, maar met wie hij is’ (Mulisch, 1962: 124).

4 ‘Aan hem heeft niemand gedacht. Zelfs het grootste genie heeft hem niet kunnen veronderstellen’ (Mulisch, 1962: 119).

5 ‘Ik zei: Je bent gek. Het kantoor bestaat niet meer. De oorlog is voorbij. Je wordt meteen gearresteerd. Ze staan gewoon op je te wachten. En dus? zei hij. Ik was met stomheid geslagen. Ga je helemaal van Haarlem naar Amsterdam fietsen alleen om gearresteerd te worden? Kan dat niet hier?’ Hij schudde zijn hoofd. Vandaag is het maandag en op maandag ga ik naar het kantoor. En voor de eerste keer in zijn leven schudde hij mijn hand. Hij marcheerde de trap af en daar ging hij voor een paar jaar, zijn arrestatie tegemoet—op mijn fiets.’ (Mulisch 1971: 39)

6 ‘Eichmann is definitief geschiedenis geworden. Waar praat ik nog over? Mensen bedreigen mensen met een vernietiging waarnaast de jodenmoord een bagetel zal worden, een herinnering uit de goede, oude tijd’. (Mulisch, 1962: 179)

7 ‘Hij heeft mij vooral van veel genezen […]. Ook een zekere waakzaamheid heeft hij mij bijgebracht, mijn ogen zijn iets verder opengegaan. Ik zie zowel hem, mijzelf als anderen in een feller licht’. (Mulisch 1962)