Running from our shadows: the performative impact of policy diagnoses in Dutch debates on immigrant integration

ABSTRACT

This article examines the performative politics of claiming policy failure in the integration of immigrants in the Netherlands, often articulated as the failure of ‘the multiculturalist model’. Four consecutive ‘post-’discourses are distinguished, in which we see the construction of increasingly explicit notions of Dutchness. This idea of the Dutch is as much about the style in which it is articulated as it is about the symbolic resources through which Dutchness is imagined. Examining the national imagination in policy diagnoses helps us to understand why immigrant integration has been so consistently presented as a failure of multiculturalism.

Keywords:

• Dutchness
• integration policy
• multiculturalism
• national models
• performativity

Notes

¹Christophe Bertossi, ‘French and British models of integration: public philosophies, policies, and state institutions’, Working Paper No. 45 (Oxford: University of Oxford 2007). For a discussion of these denunciations of multiculturalism and their connection to the politics of memory see: Markha Valenta, ‘Multiculturalism and the politics of bad memories’, Open Democracy, 20 March 2011, http://www.opendemocracy.net/markha-valenta/multiculturalism-and-politics-of-bad-memories (viewed 18 July 2011). Henk Molleman, ‘Het minderhedenbeleid inretrospectief’, Socialisme & Democratie, nos. 1–2, 2003, 62–6.

²Christophe Bertossi, ‘The performativity of colour blindness: race politics and immigrant integration in France (1980–2012)’, in this issue.

³Rogier van Reekum, Christophe Bertossi and Jan Willem Duyvendak, ‘National models of integration and the crisis of multiculturalism: a critical comparative perspective’, introduction to this issue.

⁴C. Joppke, ‘The retreat of multiculturalism in the liberal state: theory and policy’, British Journal of Sociology, vol. 55, 2004, 237–57, in particular 248; R. Koopmans, ‘Zachte heelmeesters … Een vergelijking van de resultaten van het Nederlandse en Duitse integratiebeleid en wat de WRR daaruit niet concludeert’, Migrantenstudies, vol. 18, no. 2, 2002, 87–92, in particular 91; P. Sniderman and L. Hagendoorn, When Ways of Life Collide: Multiculturalism and its Discontents in The Netherlands (Princeton NJ: Princeton University Press 2007), 1–2.

⁵Joppke, ‘The retreat of multiculturalism in the liberal state: theory and policy’, 248.

⁶Ruud Koopmans and Paul Statham, ‘Migration and ethnic relations as a field of political contention: an opportunity structure approach’, in Ruud Koopmans and Paul Statham (eds), Challenging Immigration and Ethnic Relations Politics: Comparative European Perspectives (Oxford, England: Oxford University Press 2001), 13–56; Patrick Ireland, Becoming Europe: Immigration, Integration and the Welfare State (Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh Press 2004).

⁷For detailed arguments see: Jan Willem Duyvendak and Peter Scholten, ‘Le “modèle multiculturel” d'intégration néerlandais en question’, Migrations et Société, vol. 21, no. 122, 2009, 1–30; Peter Scholten and Jan Willem Duyvendak, ‘Deconstructing the Dutch “multicultural model”’, Comparative European Politics, forthcoming July 2012, 266–82.

⁸Justus Uitermark, ‘Dynamics of power in Dutch integration politics’ (Ph.D. thesis, University of Amsterdam, 23 September 2010).

⁹Christophe Bertossi, ‘National models of integration in Europe: a comparative and critical analysis’, American Behavioral Scientist, 55 (12) 2011, 1561–80; Baukje Prins, Voorbij de onschuld: het debat over integratie in Nederland (Amsterdam: Van Gennep 2004); Baukje Prins, ‘The nerve to break taboos: new realism in the Dutch discourse on multiculturalism’, Journal of International Migration and Integration, vol. 3, nos. 3–4, 2002, 363–79.

¹⁰Maarten Hajer, Authoritative Governance: Policy-making in the Age of Mediatization (Oxford: Oxford University Press 2009).

¹¹Oliver Zimmer, ‘Boundary mechanisms and symbolic resources: towards a process-oriented approach to national identity’, Nations and Nationalism, vol. 9, 2003, 173–93.

¹²Will Tillemans, Een gouden armband: een geschiedenis van mediterrane immigranten in Nederland (1945–1994) (Utrecht: Nederlands Centrum Buitenlanders 1994).

¹³Saskia Bonjour, Grens en gezin: beleidsvorming inzake gezinsmigratie in Nederland, 1955–2005 (Amsterdam: Aksant 2009); Tillemans, Een gouden armband.

¹⁴Maarten P. Vink, ‘Dutch “multiculturalism” beyond the pillarization myth’, Political Studies Review, vol. 5, no. 3, 2007, 337–50.

¹⁵WRR, Etnische minderheden (Den Haag: Staatsuitgeverij 1979); Vink, ‘Dutch “multiculturalism” beyond the pillarization myth’.

¹⁶Jan Willem Duyvendak, Trees Pels and Rally Rijkschroeff, ‘A multicultural paradise? The cultural factor in Dutch integration policy’, in John Mollenkopf and Jennifer Hochschild (eds), Immigrant Political Incorporation (Cornell: Cornell University Press 2009); Peter Scholten, ‘Constructing immigrant policies: research-policy relations and immigrant integration in the Netherlands (1970–2004)’ (Ph.D. thesis, University of Twente, 18 January 2008); Vink, ‘Dutch “multiculturalism” beyond the pillarization myth’; WRR, Ethnic Minorities.

¹⁷Ministerie van Binnenlandse Zaken, ‘Minderhedennota’, Tweede Kamer, zitting 1982–1983, 16102, nos. 20–1, Den Haag, 1983.

¹⁸Rob van Ginkel, Op zoek naar eigenheid: denkbeelden en discussies over cultuur en identiteit in Nederland (Den Haag: Sdu 1999); Jan Rath, Minorisering: de sociale constructie van ‘etnische minderheden’ (Amsterdam: Sua 1991); Alfonso Fermin, ‘Nederlandse politieke partijen over minderhedenbeleid 1977–1995’ (Ph.D. thesis, University of Amsterdam, 13 June 1997); H. Kriesi and T. Frey, ‘The Netherlands: a challenge that was slow in coming’, in H. Kriesi, E. Grande, R. Lachat, M. Dolezal, S. Bornschier and T. Frey, West European Politics in the Age of Globalization: Six Countries Compared (Cambridge: Cambridge University Press 2008), 154–82; Tillemans, Een gouden armband.

¹⁹Rob van Ginkel, Op zoek naar eigenheid, 268–9. (Unless otherwise stated, all translations from the Dutch are by the authors.)

²²Anet Bleich and Rudi Boon, ‘Grote en kleine irritaties in de Amsterdamse Kinkerbuurt’, De Groene Amsterdammer, 15 February 1984.

²⁰Anet Bleich and Rudi Boon, ‘Grote en kleine irritaties in de Amsterdamse Kinkerbuurt’, De Groene Amsterdammer, 15 February 1984.

²¹Anet Bleich and Rudi Boon, ‘Grote en kleine irritaties in de Amsterdamse Kinkerbuurt’, De Groene Amsterdammer, 15 February 1984.

²³Herman Vuijsje, Vermoorde onschuld: etnisch verschil als Hollands taboe (Amsterdam: Bert Bakker 1986).

²⁴Herman Vuijsje, Vermoorde onschuld: etnisch verschil als Hollands taboe (Amsterdam: Bert Bakker 1986)., 7.

²⁵Herman Vuijsje, Vermoorde onschuld: etnisch verschil als Hollands taboe (Amsterdam: Bert Bakker 1986)., 33.

²⁶Herman Vuijsje, Vermoorde onschuld: etnisch verschil als Hollands taboe (Amsterdam: Bert Bakker 1986)., 34.

²⁷David Pinto, ‘Etnische groepen zijn langzamerhand ‘doodgeknuffeld’’, De Volkskrant, 18 June 1988.

²⁸David Pinto, ‘Etnische groepen zijn langzamerhand ‘doodgeknuffeld’’, De Volkskrant, 18 June 1988.

²⁹David Pinto, ‘Etnische groepen zijn langzamerhand ‘doodgeknuffeld’’, De Volkskrant, 18 June 1988.

³⁰David Pinto, ‘Etnische groepen zijn langzamerhand ‘doodgeknuffeld’’, De Volkskrant, 18 June 1988.

³¹WRR, Allochtonenbeleid (Den Haag: SDU Uitgeverij 1989).

³²WRR, Allochtonenbeleid (Den Haag: SDU Uitgeverij 1989)., 24.

³³WRR, Etnische minderheden.

³⁴Vink, ‘Dutch “multiculturalism” beyond the pillarization myth’.

³⁵Scholten, ‘Constructing immigrant policies’; Uitermark, ‘Dynamics of power in Dutch integration politics’.

³⁶WRR, Allochtonenbeleid, 49.

³⁹Frits Bolkestein, ‘On the collapse of the Soviet Union’, Address to the Liberal International Conference (Luzern, 6 September 1991).

³⁷Uitermark, ‘Dynamics of power in Dutch integration politics’.

³⁸Frits Bolkestein, ‘On the collapse of the Soviet Union’, Address to the Liberal International Conference (Luzern, 6 September 1991).

⁴⁰Frits Bolkestein, ‘On the collapse of the Soviet Union’, Address to the Liberal International Conference (Luzern, 6 September 1991).

⁴¹Frits Bolkestein, ‘De integratie van minderheden’, De Volkskrant, 12 September 1991.

⁴²Frits Bolkestein, ‘De integratie van minderheden’, De Volkskrant, 12 September 1991.

⁴³Uitermark, ‘Dynamics of power in Dutch integration politics’; Fermin, ‘Nederlandse politieke partijen over minderhedenbeleid 1977–1995’.

⁴⁴Paul Scheffer, ‘Het multiculturele drama’, NRC Handelsblad, 29 January 2000.

⁴⁵Paul Scheffer, ‘Het multiculturele drama’, NRC Handelsblad, 29 January 2000.

⁴⁶Paul Scheffer, ‘Het multiculturele drama’, NRC Handelsblad, 29 January 2000.

⁴⁷Paul Scheffer, ‘Het multiculturele drama’, NRC Handelsblad, 29 January 2000.

⁴⁸Paul Scheffer, ‘Het multiculturele drama’, NRC Handelsblad, 29 January 2000.

⁵⁰Paul Scheffer, ‘Het multiculturele drama: een repliek’, NRC Handelsblad, 25 March 2000.

⁴⁹Paul Scheffer, ‘Het multiculturele drama: een repliek’, NRC Handelsblad, 25 March 2000.

⁵¹Paul Scheffer, ‘Het multiculturele drama: een repliek’, NRC Handelsblad, 25 March 2000.

⁵²Dick Pels, ‘Aesthetic representation and political style: re-balancing identity and difference in media democracy’, in J. Corner and D. Pels (eds), Media and the Restyling of Politics: Consumerism, Celebrity and Cynicism (London: Sage 2003).

⁵³Leo Lucassen and Jan Lucassen, Winnaars en verliezers: een nuchtere balans van vijfhonderd jaar immigratie (Amsterdam: Bert Bakker 2011); Jan Willem Duyvendak, The Politics of Home: Belonging and Nostalgia in Europe and the United States (Hampshire: Palgrave Macmillan 2011).

⁵⁴The interview was posted on the blog ‘Geenstijl.nl’ on 17 April 2008. See for video and blog: http://www.geenstijl.tv/2008/04/rutger_en_de_mediastilte_van_e.html (viewed 18 June 2011).

⁵⁵Huib de Jong, ‘“Help de Islam zich te wortelen in Nederland”’, Trouw, 3 June 2008.

⁵⁶A brief reportage about Vogelaar's demise and the entire speech can be viewed at http://www.youtube.com/watch?v=c9lXX1243HQ (viewed 18 June 2011).

⁵⁸PvdA, ‘Verdeeld verleden, gedeelde toekomst: resolutie integratie’, accepted 14 March 2009.

⁵⁷For an example of the kinds of discussions that took off in response to the draft resolution within the PvdA see: Socialisme & Democratie, Verdeeld verleden, gedeelde koers? Bijdragen aan het debat over integratie (Amsterdam: Boom 2009). The final, accepted resolution—Verdeeld verleden, gedeelde toekomst—can be accessed on the website of the PvdA: http://www.pvda.nl/publicatie/bibliotheek/publicaties/2009/03/Verdeeld+geleden,+gedeelde+toekomst+definitief.html (viewed 18 July 2011).

⁵⁹PvdA, ‘Verdeeld verleden, gedeelde toekomst: resolutie integratie’, accepted 14 March 2009.

⁶⁰PvdA, ‘Verdeeld verleden, gedeelde toekomst: resolutie integratie’, accepted 14 March 2009.

⁶¹PvdA, ‘Verdeeld verleden, gedeelde toekomst: resolutie integratie’, accepted 14 March 2009.

⁶²PvdA, ‘Verdeeld verleden, gedeelde toekomst: resolutie integratie’, accepted 14 March 2009.

⁶³Oskar Verkaaik, ‘The cachet dilemma: ritual and agency in new Dutch nationalism’, American Ethnologist, vol. 37, no. 1, 2010, 69–82; Giselinde Kuipers, ‘De fiets van Hare Majesteit: over nationale habitus en sociologische vergelijkingen’, Sociologie, vol. 6, no. 3, 2010, 3–26; Rob van Ginkel, Op zoek naar eigenheid; Ernest Zahn, Regenten, rebellen en reformatoren: een visie op Nederland en de Nederlanders (Contact, Amsterdam 1989); Halleh Ghorashi, Ways to Survive, Battles to Win: Iranian Women Exiles in the Netherlands and the United States (New York: Nova Science 2003); Baukje Prins, Voorbij de onschuld: het debat over integratie in Nederland (Amsterdam: Van Gennep 2004).

⁶⁴Zimmer, ‘Boundary mechanisms and symbolic resources: towards a process-oriented approach to national identity’.

⁶⁵Fleur Sleegers, In debat over Nederland: veranderingen in het discours over de multiculturele samenleving en nationale identiteit (Amsterdam: Amsterdam University Press 2007); Rogier van Reekum, ‘Een staat verdwaalt in haar natie: onbedachtzame pretenties over Nederlanderschap’, in Imrat Verhoeven and Marcel Ham (eds), Brave burgers gezocht: de grenzen van de activerende overheid (Amsterdam: Van Gennep 2010); Jan Willem Duyvendak, The Politics of Home; Josip Kesic and Jan Willem Duyvendak, ‘Een gedeeld verleden ten behoeve van een gedeeld heden’, Eutopia, no. 24, 2010, 33–42.

⁶⁶Dick Pels, Een zwak voor Nederland (Amsterdam: Anthos 2005); Jan Willem Duyvendak, Ewald Engelen and Ido de Haan, Het bange Nederland: pleidooi voor een open samenleving (Amsterdam: Bert Bakker); James Kennedy, Bezielende verbanden: gedachten over religie, politiek en maatschappij in het moderne Nederland (Amsterdam: Bert Bakker 2009); Frans Verhagen, Hoezo mislukt? De nuchtere feiten over de integratie in Nederland (Amsterdam: Nieuw Amsterdam 2010); Leo Lucassen and Jan Lucassen, Winnaars en verliezers: een nuchtere balans van vijfhonderd jaar immigratie (Amsterdam: Bert Bakker 2011).