The Amsterdam Tapestry Producer Alexander Baert (1660–1719) and his Workshop: New Findings

Abstract

Drawing on archival material relating to the Amsterdam tapestry producer Alexander Baert, much of it previously unpublished, this research note marks a departure from the prevailing, undersocialised, approach to tapestry production and trade in the Northern Netherlands. Data explored here for the first time show that, before emigrating from Oudenaarde, Baert was an active member of a rich network of tapestry entrepreneurs, but that ‘push factors’ such as legal and commercial problems along with ‘pull factors’ such as certain benefits and freedoms prompted his decision to move to the Republic. While earlier studies describe his activities there as an isolated process, it becomes clear that the entrepreneur and his descendants preserved enduring business ties in the Southern Netherlands. These networks furnished Baert with the infrastructure that enabled him to import tapestries from Antwerp, Brussels and Oudenaarde and to purchase Flemish cartoons cheaply.

Note

This article is largely based on the author’s unpublished master’s thesis, R.J. Beerens, ‘De Amsterdamse wandtapijtwever Alexander Baert (1660-1719) en zijn atelier in sociaaleconomische context’ (Master’s thesis, KU Leuven, 2016).

Notes

1 G. H. Quignon, ‘La Manufacture royale de Tapisseries de Beauvais. Les ouvriers flamands et wallons, de 1664 à 1715’, in Fédération archéologique et historique de Belgique. Annales du XXIIIe congrès (Gand, 1913). Tome III. Mémoires de la section d’Archéologie et des sous-sections de l’Histoire de l’art et de la Musicologie, ed. G. Vanden Gheyn (Ghent: Imprimerie W. Siffer, 1914), pp. 139–56; G. Delmarcel, ed., Flemish Tapestry Weavers Abroad: Emigration and the Founding of Manufactories in Europe. Proceedings of the International Conference Held at Mechelen, 2–3 October 2000 (Leuven: Leuven University Press, 2002); T. P. Campbell, ‘The Disruption and Diaspora of the Netherlandish Tapestry Industry, 1570–1600’, in Tapestry in the Baroque: Threads of Splendor, ed. T. P. Campbell (New Haven: Yale University Press, 2007), pp. 17–27.

2 For an overview of Flemish producers in the Northern Netherlands, see E. Hartkamp-Jonxis, ‘Flemish Tapestry Weavers and Designers in the Northern Netherlands: Questions about Identity’, in Delmarcel, Flemish Tapestry Weavers Abroad, pp. 15–43.

3 E. Hartkamp-Jonxis, ‘Helden en heldendaden: Historietapijten in de Noordelijke Nederlanden omstreeks 1600’, Antiek, 28, no. 5 (1993), pp. 212–19; Hartkamp-Jonxis, ‘Flemish Tapestry Weavers and Designers in the Northern Netherlands’, pp. 15–43; E. Hartkamp-Jonxis, and H. Smit, European Tapestries in the Rijksmuseum (Zwolle: Waanders, 2004).

4 G. T. Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden: Bijdrage tot de geschiedenis der kunstnijverheid, 2 vols (Leiden: Leidsche uitgeversmaatschappij, 1936). For the Zeeland tapestries, see C. A. van Swingchem and G. Ploos van Amstel, Zes unieke wandtapijten: strijd op de Zeeuwse stromen, 1572–1576 (Zwolle: Waanders, 1991); K. Heying, De Tapijten van Zeeland (Middelburg: Zeeuws Museum, 2007). For Spiering, Van der Gucht and other Delft tapestry producers, see A. M. L. E. Erkelens, ‘De Wandtapijtkunst te Delft’, in Oud Delft: Delfts zilver/de wandtapijtkunst te Delft, ed. L. J. F. Wijsenbeek and A. M. L. E. Erkelens (Rotterdam: Nijgh en Van Ditmar, 1961), pp. 53–102; M. I. E. van Zijl, ‘De Delftse wandtapijten’, in De stad Delft: Cultuur en maatschappij van 1572 tot 1667, ed. I. Spaander (Delft: Stederlijk Museum het Prinsenhof, 1981), pp. 202–09; T. P. Campbell, ‘The Development of New Centers of Production and the Recovery of the Netherlandish Tapestry Industry, 1600–1620’, in Campbell, Tapestry in the Baroque, pp. 61–75.

5. K. Brosens, A Contextual Study of Brussels Tapestry, 1670–1770: The Dye Works and Tapestry Workshop of Urbanus Leyniers (1674–1747) (Brussels: Paleis der Academiën, 2004), pp. 43–48; M. Vanwelden, Productie van wandtapijten in de regio Oudenaarde: Een symbiose tussen stad en platteland (15de tot 17de eeuw) (Leuven: University Press, 2006); K. Brosens, ‘Can Tapestry Research Benefit from Economic Sociology and Social Network Analysis?’ in Family Ties: Art Production and Kinship Patterns in the Early Modern Low Countries, ed. K. Brosens, L. Kelchtermans and K. Van der Stighelen (Turnhout: Brepols, 2012), pp. 43–44.

6. Ronse National Archives (hereafter RAR), Parochieregisters Oudenaarde, Onze-Lieve-Vrouw van Pamele, 382: Doopakten 17/06/1641-29/02/1682, 13 April 1660, fol. 103; Amsterdam City Archives (hereafter SAA), Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1048: Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 7 April 1719, fols 66v–67.

7. Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, ii, p. 373 (n.828). The prices, and therefore quality, varied between 3 and 30 guilders per ell; see Amsterdamse Courant, 2 March 1734; Leydse Courant, 4 April 1749.

8. Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, I, pp. 169–70, 177.

9. J. L. M. Eggen, De invloed door Zuid-Nederland op Noord-Nederland uitgeoefend op het einde der XVIe en het begin der XVIIe eeuw (Ghent: A. Siffer, 1908), p. 178; W. S. Sevensma, Tapestries (New York: Universe Books, 1965), p. 89; W. G. Thomson, A History of Tapestry: From the Earliest Times until the Present Day, 3rd revised edn (Wakefield: E. P. Publishing, 1973), p. 406; G. Van Ommeslaeghe and V. Vermeersch, Wandtapijten uit Oudenaarde (Bergen op Zoom: Gemeentemuseum, 1988), p. 35; D. Heinz, Europäische Tapisseriekunst des 17. und 18. Jahrhunderts: Die Geschichte der Produktionsstätten und ihre künstlerischen Zielsetzungen (Vienna, Cologne and Weimar: Böhlau Publishers, 1995), pp. 84, 89; J. F. Van Ommeslaeghe, De Oudenaardse wandtapijten en hun wevers: In hun historische kader (Oudenaarde: Davidsfonds, 1996), pp. 310–12; G. Delmarcel, Het Vlaamse wandtapijt van de 15de tot 18de eeuw (Tielt: Lannoo, 1999), p. 285; I. De Meuter and M. Vanwelden, Oudenaardse wandtapijten van de 16de tot de 18de eeuw (Tielt: Lannoo, 1999), p. 80; Hartkamp-Jonxis, ‘Flemish Tapestry Weavers and Designers in the Northern Netherlands’, p. 19; Vanwelden, Productie van wandtapijten in de regio Oudenaarde, p. 259.

10. W. Kramm, ‘Die Perseusgobelins aus der Amsterdamer Werkstatt des Alexander Baert’, Marburger Jahrbuch für Kunstwissenschaft, 14 (1949), pp. 195–224; F. J. Dubiez, ‘De Amsterdamse tapijtwever Alexander Baert van Oudenaerde en de Enkhuizer tapijten’, Ons Amsterdam, 8 (1956), pp. 98–102; I. H. Van Eeghen, ‘De tapijtmakerij van de familie Baert’, Amstelodamum: Maandblad voor de kennis van Amsterdam, 56 (1969), pp. 121–26; E. J. Kalff, ‘Een Baert-tapijt?’, Textielhistorische bijdragen, 13 (1972), pp. 17–28; A. M. L. E. Mulder-Erkelens, ‘Een landschapsverdure of “perspectyftapyt” door een Amsterdamse wever, Alexander Baert’, Bijvoorbeeld, 11, no. 3 (1979), pp. 2–5; E. J. Kalf, ‘Vier deelen van de weereldt als andersints’, Artes Textiles, 10 (1981), pp. 235–47; Hartkamp-Jonxis and Smit, European Tapestries in the Rijksmuseum; I. De Meuter, Vlaamse wandtapijten: Productie en handel. De Oudenaardse familie Van Verren (1680–1740) (Ghent: Provinciebestuur Oost-Vlaanderen, 2016).

11. E. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, 2 vols (Brussels: Paleis der Academiën, 2008).

12. RAR, Parochieregisters Oudenaarde, Onze-Lieve-Vrouw van Pamele, 382, Doopakten 17/06/1641-29/02/1682, 13 April 1660, fol. 103.

13. Van Ommeslaeghe, De Oudenaardse wandtapijten en hun wevers, p. 198.

14. Ibid., pp. 188–89.

15 See, for the migration of Flemish tapestry producers to France in the seventeenth century, G. H. Quignon, ‘La Manufacture royale de Tapisseries de Beauvais. Les ouvriers flamands et wallons, de 1664 à 1715’, in Vanden Gheyn, Fédération archéologique et historique de Belgique, pp. 139–56; N. De Reyniès, ‘Les lissiers flamands en France au XVIIe siècle, et considerations sur leurs marques’, in Delamarcel, Flemish Tapestry Weavers Abroad, pp. 203–26; Vanwelden, Productie van wandtapijten in de regio Oudenaarde, pp. 257–59, 262–63.

16. A document dating from 1693 gives Odemaert Baert’s age at that time as thirty-six. Felix Archives, Antwerp (hereafter FAA), Processen schepenbank, 7#13805, Proces Jan van der Mandere tegen Noël Fonteyn en Alexander Baert, 29 January 1693; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, i, p. 471 (1042); I. De Meuter, ‘De wandtapijtproductie in Oudenaarde rond 1700: In relatie met de andere centra in de Zuidelijke Nederlanden’ (PhD thesis, University of Ghent, 2009), p. 90.

17. Orig.: [they hoped for] ‘grooten vrijdom als van accijs als andersints’; Oudenaarde City Archives (hereafter SAO), Neringe van Sint-Barbara te Oudenaarde, 843/v/1269, Brieven rakende koophandel in tapijten 1680–1681, 28 May 1680. For the collaboration between Jan van Verren and Nicolaas Naulaerts, see J. Duverger, ‘Bijdragen tot de geschiedenis van de Oudenaardse tapijtkunst en tapijthandel’, Artes Textiles, 1 (1953), pp. 45–48.

18. RAR, Parochieregisters Oudenaarde, Onze-Lieve-Vrouw van Pamele, 382, Doopakten 17/06/1641-29/02/1682, 5 September 1646, fol. 26.

19. C. Bremer-David, ‘Manufacture Royale de Tapisseries de Beauvaus, 1664–1715’, in Campbell, Tapestry in the Baroque, p. 411; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, i, p. 240 (465).

20. RAR, Parochieregisters Oudenaarde, Onze-Lieve-Vrouw van Pamele, 382, Doopakten 17/06/1641-29/02/1682, 10 April 1649, fol. 44v; E. Soil, Les tapisseries de Tournai: Les tapisseries et les hautelisseurs de cette ville, recherches et documents sur l’histoire, la fabrication et les produits des ateliers de Tournai (Doornik: Casterman, 1891), p. 67; H. Göbel, Wandteppiche I: Die Niederlande (Leipzig: Klinkhardt & Biermann, 1923), p. 266; Vanwelden, Productie van wandtapijten in de regio Oudenaarde, p. 257.

21. Ghent City Archives (hereafter SAG), Oude archieven, 400/107, 8e Resolutieboek (1684/04/29), fols 123v–24; W. Van Parijs, ‘De Oudenaardse tapijthandel en –industrie in de 17de en het begin der 18de eeuw (1600–1709)’ (Master’s thesis, University of Ghent, 1959), pp. 143–44; E. Duverger, ‘Tapijtwerkers en Tapijtwerk te Gent’, in Gent, Duizend jaar kunst en cultuur 3: Stadsontwikkeling en architectuur, keramiek, koper en brons, ijzerwerk, tin, meubelkunst, tapijtkunst (Ghent: Stadsbestuur, 1975), p. 517.

22. The year of Clara de Hont’s birth is unknown. On 27 October 1664 a Clara, daughter of Andreas de Hondt and Anna Walraeve, was baptised in the Church of Our Lady in the Pamele district of Oudenaarde, but it has not yet been possible to ascertain whether it was she who later married Baert. RAR, Parochieregisters Oudenaarde, Onze-Lieve-Vrouw van Pamele, 382, Doopakten 17/06/1641–29/02/1682, 27 October 1664, fol. 126; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1049, Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 4 June 1751, fols 88v–89.

23. SAG, Parochieregisters Gent, Sint-Niklaas, MF493, Doopakten, 23 June 1685; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1048, Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 28 December 1725, fols 94v–95; Bruges National Archives (hereafter RAB), Familiearchief Ysenbrandt, BE-A0513/INV 61, 71, Staat van goederen ten sterfhuize van Joanna Dhondt, weduwe Louis Blommaert, 1739.

24. ‘Geert Diepering van Amsterdam oud 26 jare in de st. Lurijesteeg geasst. met sijn vader Tjerk Diepering en Maria Catharina Baert van Gent oud 26 jare woont bij de Uijtregsepoort geasst. met haar vader Alexander Baert’. SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 552, Ondertrouwregister, 22 May 1716, fol. 370; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1048, Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 1 April 1721, fols 74v–75.

25. For information regarding Anna Catharina: ‘Pieter van Genderen van Enkhuijsen oud 21 jare opde Prinsegragt ouders doot geasst. met sijn Swaeger Jan Lod. Van de Burg en Catharina Baert van Brussel oud 23 jare woont bij de Uijtregse Poort geasst. met haar vader Alexander Baert’. On Johannes Alexander: SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 554, Ondertrouwregister, 3 December 1717, fol. 232; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1049, Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 25 April 1747, fols 72v–73.

26. SAO, Neringe van Sint-Barbara te Oudenaarde, 843/v/1285, Journal van Pieter van Verren, tapijtsier, 6 September 1686, fol. 88; 28 October 1686, fol. 95; 16 February 1687, fol. 100.

27. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, i, pp. 313–27 (646, 650, 652, 658, 661, 663–65, 671–672, 676, 678–81).

28. Orig.: [he would have to] ‘op een ander soecken, want hier en is niet te vercoopen’; FAA, Insolvente Boedelkamer: Musson en De Wael, 362, Ontvangen handelsbriefwisseling Baanthout — Baert, 19 January 1687; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, i, p. 322 (671).

29. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, i, p. 290 (588); FAA, Parochieregisters Antwerpen, Sint-Joris, PR#145, Doopregister 1690–1700, 29 June 1692.

30. The tapestry he gave in lieu of payment was ‘een stuck tapyt wesende kinderspel’; ibid., 24 October 1687; 22 April 1693.

31. Orig.: ‘waerom moet mijn heer vander Mandere soo ghepresst sijn, hij is immers ghenoegh versekert, hij heeft tapijten, ende persoonen die daar de brieven passeren, hij heeft noch fontaine ende vander Stighellen, hij sal niet verliesen’; ibid., 16 July 1696.

32. Brussels City Archives (hereafter SAB), Verzameling van processen, 3582, Proces François Gillis tegen Alexander Baert, 1696; SAB, Verzameling van processen, 3714, Proces François Gillis tegen Alexander Baert, 1697.

33. SAB, Verzameling van processen, 3582, Proces François Gillis tegen Alexander Baert, 1696, 3 August 1696.

34. Orig.: [he succeeded] ‘om de gedaeghde bij alle middelen van rechte totte volle voldoeninghe van den voorschreven wisselbrief te praemen’; ibid., 3 August 1696.

35. Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, i, pp. 148–74.

36. J. Kalf, ‘Alexander Baert, tapijtmaker’, Amsterdamsch Jaarboekje (1904), pp. 108–09; Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, i, p. 170; ii, pp. 377 (839, 840), 379 (844).

37. Streekarchief Midden-Holland (hereafter SAMH), Archief van de stad Gouda, 1311–1815, Beheer van de stedelijke financiën en eigendommen, 547: Tiende verhuurboek, 1679–1762, 22 June 1700, fol. 42–42v; Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, ii, pp. 379–80 (848).

38. Guilds traditionally had little power in the Dutch Republic. Unlike Oudenaarde and the Southern Netherlands in general, most tapestry producers in the Northern Netherlands did not belong to a trade association. A few, such as François Spiering, joined the St Luke’s Guild at the beginning of the seventeenth century, but Baert probably remained independent. Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, i, pp. 213–15; J. L. Van Zanden, The Rise and Decline of Holland’s Economy: Merchant Capitalism and the Labour Market (Manchester: Manchester University Press, 1993), p. 106.

39. For information regarding Jacobus: SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 46, Doopregister Nieuwe Kerk, 19 May 1698, fol. 419; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1049, Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 1 January 1733, fols 19v–20. On Elisabeth: SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 121, Doopregister Amstelkerk, 28 February 1700, fol. 153; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1048, Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 20 September 1718, fols 63v–64. On Abraham: SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 47, Doopregister Nieuwe Kerk, 5 October 1701, fol. 51v; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1049, Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 7 March 1748, fols 75v–76. On Isaak: there are no subsequent references to Isaak and he probably died shortly after birth. SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 47, Doopregister Nieuwe Kerk, 11 April 1703, fol. 93. On Hester: SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 122, Doopregister Amstelkerk, 22 October 1704, fol. 27v; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1049: Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 31 October 1752, fols 92v–93. On Clara (b. 1706): SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 47: Doopregister Nieuwe Kerk, 5 April 1706, fol. 164v. On Clara (b. 1707): this means that the earlier child Clara had died as an infant. SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 122, Doopregister Amstelkerk, 7 September 1707, fol. 87v.

40. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 267–71 (1740–41, 1750), 399 (2025), 426–29 (2097, 2102), 450 (2159).

41. Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, ii, p. 382 (856). In the Police Register listing, Van de Kerckhoven was acting against the weaver Jannetje Onclaer in connection with her outstanding account ‘reste meerdere somme overgeleverde coopmanschappen’. SAMH, Oud-Rechterlijke Archieven, 302: Kamerboek politiemeesters, 1698–1700, 11, 14 and 16 December 1699, fols 125–27.

42. Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, i, pp. 172–74, 220.

43. Ibid., ii, pp. 384 (864, 865), 386–88 (870, 873, 876, 878–80).

44. Orig.: ‘sonder vrijwilligh consent van den geene in wiens dienst sy sijn’; SAMH, Archief van de stad Gouda, 1311–1815: Besluiten van de magistraat, 111, Kamerboek, 1701–1705 (11 November 1705), fol. 67v; Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, ii, p. 389 (881).

45. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, i, pp. 313–27 (646, 650, 652, 658, 661, 663–65, 671–72, 676, 678–681).

46. Ibid., ii, pp. 236–37 (1680).

47. Ibid., ii, p. 259 (1724).

48. Ibid., ii, pp. 258–59 (1722), 263–64 (1732).

49. Orig.: [It was better] ‘wat te waghten als hem de tapyten te fiëren’; Ibid., ii, p. 275 (1760).

50. Orig.: [helped him buy] ‘eenige soorteringen naeckte’. The word naeckte refers to sagathy, or coloured wools and silks. Ibid., ii, pp. 470–74 (2204, 2209, 2213–15). For Leyniers and his multi-faceted business, see Brosens, A Contextual Study of Brussels Tapestry, 1670–1770.

51. De Wael’s sons Jacques and Jean-François had worked in the Dutch Republic since 1705 and moved from Rotterdam to Amsterdam in 1709. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, p. 395 (2016).

52. Ibid., ii, p. 307 (1824).

53. Orig.: [Baert said that] ‘het voor Ul [De Wael] profijtiger was de patroonen uijt de handt te vercoopen’; ibid., ii, p. 399 (2025).

54. Ibid., ii, pp. 428–29 (2102), 450 (2158), 468–69 (2203).

55. Ibid., ii, pp. 428–29 (2102). For the ‘Four continents’, see Kalf, ‘Vier deelen van de weereldt als andersints’, pp. 235–47.

56. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 398–99 (2021–23).

57. A. Siret, Dictionnaire historique et raisonné des peintres de toutes les écoles depuis l’origine de la peinture jusqu’à nos jours, i (Brussels: z.n., 1883), p. 445; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, p. 517 (2307).

58. J. Denucé, Antwerpsche tapijtkunst en handel (Antwerp: De Sikkel, 1936), p. 178; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, p. 450 (2158). For the ‘Story of Perseus’, see Kramm, ‘Die Perseusgobelins aus der Amsterdamer Werkstatt des Alexander Baert’, pp. 195–224; E. Verpoort, ‘Lodewijk van Schoor (ca. 1650–1702) en de Brusselse wandtapijtreeks “Geschiedenis van Perseus”: Een stilistisch en iconografisch onderzoek’ (Master’s thesis, KU Leuven, 2005).

59. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, p. 448 (2152). Orig.: [Baert had] ‘geen speculatie om [zich] met twee patroonen van een sujet te belasten’; Ibid., ii, pp. 449–50 (2155, 2157).

60. Ibid., ii, pp. 479 (2226), 488–89 (2247), 491–93 (2253, 2255), 496 (2264).

61. Ibid., ii, pp. 467–69 (2200, 2203). For the ‘Story of Amadis’, see S. Heym, Amadis und Oriana Im Zauberreich der Barocken Oper: Tapisserien im Neuen Schloss Bayreuth (Munich: Schmidt & Söhne, 1998); De Meuter, Vlaamse wandtapijten, pp. 332–36.

62. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 467–69 (2200, 2203). This series is not related to the Amadis tapestries woven by François Spiering after Karel van Mander at the end of the sixteenth century. Spiering produced his series in a time when the novel enjoyed a great popularity in the Netherlands. Between 1546 and 1628 no fewer than sixty-two editions of the story were printed. However, after this, Amadis fell out of fashion and no new editions were printed until Lully’s opera premiered. For the tapestries after Van Mander, see N. Forti Grazzini, ‘Gli arazzi della Storie di Amadigi di Gaule nel Museo Poldi Pezzoli’, in Le Imprese tessute di Amadigi di Gaule: Due arazzi del Museo Poldi Pezzoli, ed. A. Zanni (Milan: Museo Poldi Pezzoli, 2005), pp. 17–50; E. Cleland, ‘The Liberation of Oriane’ and ‘Oriane Passing the Magical Love Test in the Magician’s Enchanted Garden’, in Campbell, Tapestry in the Baroque, pp. 36–42. For the production and distribution of the novel in the Netherlands, see B. van Selm, De Amadis van Gaule-romans: productie, verspreiding en receptie van een bestseller in de vroegmoderne tijd in de Nederlanden: met een bibliografie van de Nederlandse vertalingen (Leiden: Stichting Neerlandistiek, 2001), pp. 13–43.

63. In exchange, Baert paid De Wael ‘d’asseurantie à 4 per cento en d’onkosten van de vracht’. Ibid., ii, p. 392 (2008).

64. For information regarding Louis Blommaert: in 1684 Blommaert moved to Ghent with Alexander Baert’s brother Jan, and married Clara de Hont’s sister. By 1689 he was working in Oudenaarde again. Ibid., ii, pp. 431–32 (2108–09); De Meuter, Vlaamse wandtapijten, p. 84. On Antoon de Bie: Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 382–83 (1986), 391–92 (2007). On Ferdinand Brandt: SAO, Acten en contracten, 99, Registers van 1716–1735, 8 July 1718, fol. 49–49v; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 400–01 (2027–29), 410–18 (2055, 2057–58, 2061–64, 2070, 2075), 426–28 (2097–98, 2101), 434–35 (2117, 2119–21). On Anthony Brandt: Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 434–35 (2116, 2118–19). On Jan-Baptist de Roije’s wife: ibid., ii, p. 385 (1991, 1992), 396–97 (2018), 403–06 (2036–37, 2039–40, 2042), 408–09 (2048, 2051).

65. SAO, Acten en contracten, 99, Registers van 1716–1735, 8 July 1718, fol. 49–49v.

66. Opregte Haerlemsche Courant, 17 January 1699; 20 January 1699; Amsterdamse Courant, 16 June 1699; M. G. A. Schipper-van Lottum, Advertenties en berichten in de Amsterdamse Courant uitgetrokken op kleding, stoffen, sieraden en accessoires tussen de jaren 1672–1785, vol. 4B2 (Amsterdam: Schipper-van Lottum, 1995), p. 358.

67. Jacobus van Coppenolle was the son of Pieter van Coppenolle and Maria de Moor, who were related to Baert’s parents. SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 46, Doopregister Nieuwe Kerk, 19 May 1698, fol. 419; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, p. 297 (1801); De Meuter, Vlaamse wandtapijten, p. 85.

68. SAO, Neringe van Sint-Barbara te Oudenaarde, 843/v/1285, Journal van Pieter van Verren, tapijtsier, 20 and 22 March 1689, fol. 153, 154; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 47, Doopregister Nieuwe Kerk, 11 April 1703, fol. 93; Vanwerlden, ‘Netwerken en flexibiliteit’, p. 32.

69. For information regarding Paulus Boomhouer: in 1699 Odemaert Baert described him as a ‘coopman bij de Comedie tot Amsterdam’. SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 122, Doopregister Amstelkerk, 22 October 1704, fol. 27v; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 115 (1424), 296 (1801). On Jan Fremont: a letter written in 1709 by Jacomo de Praet in Lisbon to Cornelis de Wael describes one ‘Jan Fremond’ in Amsterdam. This person was probably also related to Odemaert Baert’s wife; Alexander Baert mentions ‘[Odemaert’s] uncle Fremond’ in a letter of 1707. SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 122, Doopregister Amstelkerk, 7 September 1707, fol. 87v; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 297 (1801), 344 (1896).

70. Pieter van Verren and Frans van Verren’s widow sent woven fabrics to Odemaert Baert in Amsterdam through the mediating services of Cornelis de Wael. Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 111–12 (1416–17), 113 (1419), 116 (1427–28), 123 (1443), 126–27 (1451); De Meuter, Vlaamse wandtapijten, p. 76; Duverger, De Antwerpse Tapijthandelaar Cornelis de Wael, ii, pp. 147–50 (1500).

71. Orig.: [he would no longer pay sums of money] ‘in vooraet’; ibid., ii, pp. 266–67 (1738), pp. 288–301 (1789, 1791, 1796, 1801, 1803).

72. A letter from De Wael’s sons to their father suggests that he, too, had difficulties dealing with Odemaert Baert. They wrote that his death would hopefully relieve their father of all the problems associated with him: ‘Sien sieur Baert vrijdagh over 3 weeken overleden is. Willen hopen Ue. Met hem uijt alle moyelyckheijt sal sijn’. Ibid., ii, p. 301 (1806).

73. ‘Alexander Baert van de tapijtmakerij’. SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1048, Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 7 April 1719, fols 66v–67.

74. Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, i, p. 177; R. G. De Neve, ‘De nijverheid domineert’, in Duizend jaar Gouda: Een stadsgeschiedenis, ed. P. H. A. M. Abels et al. (Hilversum: Verloren Publishers, 2002), p. 362.

75. The sale of tapestries from the estate of Clara de Hont in 1752 did not include any new subjects. Van Eeghen, ‘De tapijtmakerij van de familie Baert’, pp. 124–25.

76. RAB, Familiearchief Ysenbrandt, BE-A0513/INV 61, 67, Proces voor burgemeester en schepenen van Oudenaarde van de weduwe van Louis Blommaert uit Oudenaarde tegen Clara D’Hondt, weduwe van Alexander Baert uit Amsterdam, 4 April 1730.

77. Van Eeghen, ‘De tapijtmakerij van de familie Baert’, pp. 123–24; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 124, Doopregister Amstelkerk, 7 March 1734, fol. 52v; SAA, Archief van de burgerlijke stand: Doop-, trouw-, en begraafboeken van Amsterdam, DTB 1051, Begraafregisters Oude Kerk voor 1811, 21 April 1810, fols 179v–180.

78. Kalf, ‘Alexander Baert, tapijtmaker’, p. 114; Amsterdamse Courant, 28 April 1759; 24 May 1759; Leydse Courant, 30 March 1759; 2 May 1759.

79. Leydse Courant, 26 April 1762; Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, ii, pp. 422–23 (958).

80. Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen in de Noordelijke Nederlanden, ii, p. 423 (960).

Additional information

Rudy Jos Beerens is a graduate student in the History of Art Department, KU Leuven. His research aims to enrich traditional qualitative archival research with quantitative analyses and data visualisations in order to develop a new inclusive view of early modern painting and tapestry in the Low Countries.