Types and figures: comments on Lawrence Venuti’s reading of Jerome

ABSTRACT

Lawrence Venuti’s discussion of Jerome's Letter to Pammachius falls short of accounting for Jerome’s situation as an orthodox author in late antiquity. Venuti’s conceptualization of Jerome’s ‘instrumental model of translation’ may be seen as a construct rather than a reconstruction. The apparent gaps of Jerome’s theory may be explained based on a different modality of communication, reflecting an attitude to language that differs from our own. This is important because Venuti purports to present the instrumental model as generative. Meanwhile, radical ‘instrumentalism’ should be seen as an abstract type. Theoretical comments of the Polish Bible translator Szymon Budny (1530–1596) count as one example of such instrumentalism.

KEYWORDS:

• Jerome
• word-for-word translation
• sense-for-sense translation
• instrumental model of translation
• Szymon Budny

Disclosure statement

No potential conflict of interest was reported by the author.

Note on contributor

Maciej Litwin (PhD, 2014) is an assistant professor at the Institute of English Studies, University of Wrocław (Poland). Prior to joining academia in 2015, he was involved in the creation and development of Wrocław Academic Hub, a municipal university-industry-government platform. He is currently working on the problem of economy in translation theory, which he investigates as the transition from pre-modern to modern theory, based on Polish, English and German sources (fifteenth to twentieth century).

Notes

1 Trzecia lepak przyczyna omyłek i fałszu w Nowym Testamencie jest (…) nieobaczenie tłumaczów, którzy z greckiego języka na łaciński abo na słowieński (…) czasem się też, jako ludzie, omylali. Tak się łaciński tłumacz na przodku Ewanielijonu Johana świętego omylił i inym tłumaczom powód do złego przekładu i do wymyślenia wieczności Syna Bożego dał. Bo on sam, i jakmiarz wszytcy za nim idąc, tak one greckie słowa: „kae ho logos sarx egeneto” przekładają: „a słowo ciałem stało się”, co tak rozumieją, jakoby drzewiej Syn Boży był słowem, to jest (wedle nich mówię) niewidomym Bogiem, a potem on Bóg jakoby się uczynił ciałem albo człowiekiem. Gdyż nie to mówi ewanielista, ale ono tylko przez te słowa znać dawa, że Jezus Pan, acz tak świętym a zacnym prorokiem był, tedy przedsię ciałem, to jest śmiertelnym człowiekiem był, przeto Łacinnik tak to przełożyć miał: „et verbum illud” albo „sermo ille caro fuit”, a nie: „factum” ani: „factus est”. Bo też słowo egeneto mało co wyszej tak przełożył: „fuit homo missus a Deo”, nie: „factus est homo missus” etc., to jest: „był człowiek posłan od Boga”, nie „stał się człowiek posłan od Boga”. (Budny [1574] 1978a, 476–477)