How Białowieża Forest preserved its primevalness? The development of management and protection in the fourteenth−eighteenth centuries

Published sources

• Birkhofer K, Diehl E, Andersson J, Ekroos J, Früh-Müller A, Machnikowski F, Mader VL, Nilsson L, Sasaki K, Rundlöf M, et al. 2015. Ecosystem services − current challenges and opportunities for ecological research. Front Ecol Evol. 2(87):1–12. doi:10.3389/fevo.2014.00087.
   Google Scholar
• Dlugossi J. 1997. Annales seu cronicae incliti regni poloniae. Liber X et XI. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
   Google Scholar
• Flis S. 1960. Dżuma na Mazurach i Warmii w latach 1708-1711. Komunikaty Mazursko-Warmińskie. 4:473–523.
   Google Scholar
• Gąsiorowski A. 2015. Itinerarium króla Władysława II Jagiełły 1386-1434. Warszawa: Instytut Historii PAN.
   Google Scholar
• Gilibert JE. 1781. Indagatores naturae in Lithuania. Wilno.
   Google Scholar
• Godressio W. 1595. Poloniae Lithuaniaeq. Descriptio. [In: Theatrum Orbis Terrarum, A. Ortelius]. Ex Officina Plantiniana, Antverpiae.
   Google Scholar
• Hedemann O. 1936. Ustawa leśna 1567 roku. Echa Leśne. 4:4.
   Google Scholar
• Hedemann O. 1939. Dzieje puszczy białowieskiej w polsce przedrozbiorowej (w okresie do 1798 roku). Instytut badawczy lasów państwowych, rozprawy i sprawozdania. Ser A. 41:1–310.
   Google Scholar
• Jakubowski J. 1927. Wielkie Księstwo Litewskie w połowie XVI wieku. Atlas historyczny polski, Seria B: Tabl. I. Książnica-Atlas, Lwów.
   Google Scholar
• Jaroszewicz B, Cholewińska O, Gutowski JM, Samojlik T, Zimny M, Latałowa M. 2019. Białowieża forest—A relic of the high naturalness of European forests. Forests. 10(10):849–828. doi:10.3390/f10100849.
   Web of Science ®Google Scholar
• Jędrzejewska B, Jędrzejewski W. 1998. Predation in vertebrate communities. Białowieża Primeval Forest as a case study. Berlin: Springer-Verlag.
   Google Scholar
• Jędrzejewska B, Samojlik T. 2004. Kontrakty Jana III Sobieskiego z lat 1675-1686 w sprawie dzierżawy i użytkowania Leśnictwa Białowieskiego. Kwart Hist Kult Mater. 52:321–330.
   Google Scholar
• Jędrzejewska B. 2022. Królowie polski w puszczy białowieskiej. Białowieski Park Narodowy, Białowieża. s. 1-28.
   Google Scholar
• Kościałkowski S. 1970–1971. Antoni Tyzenhauz, podskarbi nadworny litewski. Vol. 1-2. Wydawnictwo Społeczności Akademickiej Uniwersytetu Stefana Batorego w Londynie, Londyn.
   Google Scholar
• Kujawa A, Orczewska A, Falkowski M, Blicharska M, Bohdan A, Buchholz L, Chylarecki P, Gutowski JM, Latałowa M, Mysłajek RW, et al. 2016. The Białowieża Forest − a UNESCO natural heritage site − protection priorities. Leśne Prace Badawcze. 77:302–323. doi:10.1515/frp-2016-0032.
   Google Scholar
• Latałowa M, Zimny M, Jędrzejewska B, Samojlik T. 2015. Białowieża Primeval Forest: a 2000-year interplay of environmental and cultural forces in Europe’s best preserved temperate woodland. In: Kirby K., Watkins C., editors. [Europe’s changing woods and forests: from wildwood to managed landscapes]. Boston (MA): CABI; p. 243–264.
   Google Scholar
• Latham J. 2015. The development of forest conservation in Europe. In: Kirby K, Watkins C, editors. Europe's changing woods and forests. From wildwoods to managed landscapes. Boston (MA): CABI. p. 309–325.
   Google Scholar
• Lietuvos M. 2001. Knyga Nr. 531 (1567-1569). Vilnius, pp. 121-122.
   Google Scholar
• Lulewicz H. 2014. Strzelcy z puszcz litewskich. [In: Studia z dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego (XVI-XVIII wiek), Eds S. Górzyński, M. Nagielski]. Wydawnictwo DiG, Warszawa, pp. 273-286.
   Google Scholar
• Łowmiański H. 1923. Wchody” miast litewskich. Ateneum Wileńskie. 1(3-4):398–466.
   Google Scholar
• Łowmiański H. 1999. Polityka jagiellonów. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
   Google Scholar
• Łożyński K. 2019. Handel towarami leśnymi w świetle kowieńskiej księgi wójtowskiej (1561-1564). Echa Przeszłości. 20(2):45–55. doi:10.31648/ep.5747.
   Google Scholar
• Mikusińska A, Zawadzka B, Samojlik T, Jędrzejewska B, Mikusiński G. 2013. Quantifying landscape change during the last two centuries in Białowieża Primeval Forest. Appl Veg Sci. 16:217–226. doi:10.1111/j.1654-109X.2012.01220.x.
   Web of Science ®Google Scholar
• Niklasson M, Zin E, Zielonka T, Feijen M, Korczyk AF, Churski M, Samojlik T, Jędrzejewska B, Gutowski J, Brzeziecki B. 2010. A 350-year tree-ring fire record from Białowieża Primeval Forest, Poland: implications for central European lowland fire history. J Ecol. 98:1319–1329. doi:10.1111/j.1365-2745.2010.01710.x.
   Web of Science ®Google Scholar
• Ordinatio o prowentach w Wielkim Księstwie Litewskim. 1589. Published in 1859: Volumina Legum, vol. 2 (edited by J. Ohryzko), Petersburg.
   Google Scholar
• Pietrzak J. 2018. W służbie Sobieskiego. Działalność polityczna i wojskowa Jana Gorzeńskiego (około 1626-1694). Zapiski Historyczne. 83:1.
   Google Scholar
• Reviziya pushch i perekhodov zverinykh v Velikom Knyazhestve Litovskom. 1559. Published in 1867 by Vilenskaya Arkheograficheskaya Kommissiya, Vilna.
   Google Scholar
• Rzączyński G. 1721. Historia naturalis curiosa regni Poloniae, Magni Ducatus Lituaniae annearumque provinciarum, in tractatus XX divisa. Drukarnia Kolegium Jezuickiego, Sandomierz.
   Google Scholar
• Samojlik T, Fedotova A, Daszkiewicz P, Rotherham ID. 2020. Białowieża Primeval Forest: nature and culture in the nineteenth century. Berlin: Springer-Verlag.
   Google Scholar
• Samojlik T, Jędrzejewska B, Krasnodębski D, Olczak H. 2014. Dwór łowiecki Wazów w Białowieży w świetle źródeł pisanych i badań archeologicznych. Kwart Hist Kult Mater. 62:73–90.
   Google Scholar
• Samojlik T, Jędrzejewska B. 2004. Użytkowanie Puszczy Białowieskiej w czasach Jagiellonów i jego ślady we współczesnym środowisku leśnym. Sylwan. 148(11):37–50.
   Google Scholar
• Samojlik T, Jędrzejewska B. 2005. Żubr − puszcz bogaty skarb. [W: Ochrona i łowy. Puszcza Białowieska w czasach królewskich. Samojlik T., red.] Zakład Badania Ssaków PAN, Białowieża, s.75-88.
   Google Scholar
• Samojlik T. (red.) 2005. Ochrona i łowy. Puszcza Białowieska w czasach królewskich. Białowieża: Zakład Badania Ssaków PAN.
   Google Scholar
• Samojlik T. 2007. Antropogenne przemiany środowiska Puszczy Białowieskiej do końca XVIII wieku. PhD Thesis. Białowieża: Mammal Research Institute, Polish Academy of Sciences.
   Google Scholar
• Samojlik T. 2009. Rudnie w Puszczy Białowieskiej w XVII-XVIII wieku. Kwart Hist Kult Mater. 57:400–411.
   Google Scholar
• Samojlik T. 2010. Traditional utilisation of Białowieża Primeval Forest (Poland) in 15th to 18th centuries. Landsc Archeol Ecol. 8:150–164.
   Google Scholar
• Samojlik T. 2016. Rozkwit i upadek produkcji potażu w Puszczy Białowieskiej w XVII-XIX w. Rocz Polskiego Tow Dendrol. 64:9–19.
   Google Scholar
• Samsonowicz A. 2011. Łowiectwo w Polsce Piastów i Jagiellonów. Warszawa: Warszawska Firma Wydawnicza.
   Google Scholar
• Samsonowicz H. 1999. Handel Litwy z Zachodem w XV wieku. Przegląd Historyczny. 90(4):453–458.
   Google Scholar
• Śliwiński J. 2010. Grodzieńszczyzna i Podlasie w XV-XVI wieku w Wielkim Księstwie Litewskim (wielkoksiążęce puszcze i włości, eksploatacja, pożary). Olsztyn: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
   Google Scholar
• Stankiewicz M. 2004. Przyczynek do polskich nazw miar miodu. Ann Acad Paedagog Crac Stud Linguist II. 19:475–488.
   Google Scholar
• Stryjkowski M. 1582. Kronika polska, litewska, żmódzka i wszystkiej Rusi. Published in 1846. Warszawa: Glücksberg GL. vol I, p. 274.
   Google Scholar
• Watkins C. 2014. Trees, woods and forests. A social and cultural history. London: Reaktion.
   Google Scholar
• Więcko E. 1963. Dzieje Puszczy Białowieskiej od rozbiorów do 1918 r. Kwart Hist Kult Mater. 11:297–352.
   Google Scholar
• Zawadzki S, Zawadzki G. 2021. Puszcze w ekonomiach królewskich Wielkiego Księstwa Litewskiego w drugiej połowie XVII wieku – zarządzanie i eksploatacja. Rocz Litu. 7:155–184. doi:10.12775/RL.2021.7.07.
   Google Scholar
• Zawadzki S. 2021. Gospodarowanie ekonomiami królewskimi w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle kontraktów dzierżawnych z II poł. XVII w. PhD Thesis. Warszawa: Faculty of History, University of Warsaw.
   Google Scholar
• Zin E, Drobyshev I, Bernacki D, Niklasson M. 2015. Dendrochronological reconstruction reveals a mixed-intensity fire regime in Pinus sylvestris-dominated stands of Białowieża Forest, Belarus and Poland. J Veg Sci. 26:934–945. doi:10.1111/jvs.12290.
   Web of Science ®Google Scholar
• Zin E, Kuberski Ł, Drobyshev I, Niklasson M. 2022. First spatial reconstruction of past fires in temperate Europe suggests large variability of fire sizes and an important role of human-related ignitions. Front Ecol Evol. 10:768464. doi:10.3389/fevo.2022.768464.
   Web of Science ®Google Scholar
• Archival documents.
   Google Scholar
• Abbreviations of archives’ names.
   Google Scholar
• LVIA − Lithuanian State Historical Archives, Vilnius
   Google Scholar
• NIAB – National Historical Archives of Belarus, Minsk
   Google Scholar
• TSDIAL – Central State Historical Archives of Ukraine, Lviv
   Google Scholar
• Akt Rewizji Leśnictwa Białowieskiego, 1703, NIAB, 1741, 1, 32
   Google Scholar
• Drzewa remanent w Leśnictwie Białowieskim, 1780, TSDIAL, 181, 2, 1031
   Google Scholar
• Inwentarz bindug 3 drzewnych w Ekonomii Brzeskiej, 1780, TSDIAL, 181, 2, 1258
   Google Scholar
• Inwentarz czterech kwater Leśnictwa Białowieskiego, 1792, LVIA, 11, 1, 1472
   Google Scholar
• Inwentarz klucza suchopolskiego do leśnictwa białowieskiego należący, 1696, LVIA, 1292, 1, 303
   Google Scholar
• Inwentarz leśnictwa białowieskiego,1670, LVIA, 11, 1, 1054
   Google Scholar
• Inwentarz leśnictwa białowieskiego, 1696, LVIA, 1292, 1, 304
   Google Scholar
• Okazanie stanu leśnictwa ekonomii brzeskiej, 1783, TSDIAL, 181, 2, 2289
   Google Scholar
• Opisanie Leśnictw Ekonomicznych Litewskich, 1764, LVIA, 11, 1, 1381
   Google Scholar
• Ordinatiia Puscz JKM WXL, 1636-1640, NIAB, 1928, 1, 2
   Google Scholar
• Ordynacja służby leśniczowskiej, podleśniczowskiej, strażnikowskiej i strzeleckiej, 1793, LVIA, 110, 1, 723
   Google Scholar
• Plan von der Aur. Thire Jadt Wiltnüs Bialewiże, 1744-1752, Hauptstaatsarchiv in Dresden Schr. 012, F003, no. 041
   Google Scholar
• Projekt stacyji dla żołnierzy, którzy mają objeżdżać Straże Puszczy JKM Białowieskiej, 1780, TSDIAL, 181, 2, 1031
   Google Scholar
• Przywilej starostw na stół Króla JMci Grodna, Brześcia, Mohilewa, Szawel na koronatiej obróconych, 1588, LVIA, 1282, 1, 10231
   Google Scholar
• Raport bobrów znajdujących się w strażach kwatery JKMci białowieskiej, 1782, TSDIAL, 181, 2, 1032
   Google Scholar
• Raport dopełnionej w Puszczach Leśnictwa Ekonomii Brzeskiej przez JPP Geometrów roboty z oznaczeniem dla strzelców i strażników siedzib, 1782, TSDIAL, 181, 2, 1032
   Google Scholar
• Raport objazdki Kwatery Jamneńskiej w Leśnictwie Białowieskim, 1783, TSDIAL, 181, 2, 1033
   Google Scholar
• Raport objazdki Kwatery Białowieskiej,1783, TSDIAL, 181, 2, 1033
   Google Scholar
• Raport żubrów Puszczy Białowieskiej, 1783, TSDIAL, 181, 2, 2289
   Google Scholar
• Skarga Aleksandra Goskarda Szyrszteynta podleśniczego białowieskiego 1684, LVIA, 110, 1, 721
   Google Scholar
• Zbiór osób straży podziału lasów ekonomiów litewskich, 1788, LVIA, 110, 1, 723
   Google Scholar